کیانوش عیاری؛ روزگار غریب برای قریب روزگار
کیانوش عیاری کارگردانی جریان‌ساز نبوده اما جایگاه مهمی بین فیلمسازان نسل دوم موج نو سینما دارد و آثار وی همواره مورد توجه مردم و منتقدان قرار داشته است.
روزنه هنر، امید غیاثوند نوشت: عیاری فیلمساز بی‌تکلفی است و با نگاه واقع گرایانه تلاش کرده در همه آثار خود فارغ از درشت گویی و پرهیز از درگیر کردن ذهن مخاطب از معنا و محتوای پیچیده، خیلی صریح و ساده پیام اثر خود را منتقل می‌سازد.
علاقه به سینما در عیاری از جوانی شکل گرفت، وقتی که در سینما «مهتاب» واقع در محله خزعلیه اهواز شاهکارهای سینما از جمله «دلیجان» ساخته جان فورد را تماشا کند.
مستند «تازه نفس ها» در سال ۱۳۵۸ نخستین کار عیاری بود و جوشش عشق به سینما سبب شد نخستین فیلم سینمایی خود را با عنوان «تنوره دیو» در سال ۱۳۶۴ بسازد.
با «شبح کژدم» در سال ۱۳۶۵ به لیگ فیلمسازان صاحب سبک پیوست. اثری در باب ادای دین به سینما و ماجرای سینماگری که نعل به نعل فیلمنامه خود را که مرتبط با یک سرقت است در واقعیت اجرا می کند و پایان باز و هول انگیز فیلم در حالیکه «محمود» از کابل تله کابین مشرف به دره آویزان است و «حسن» غش کرده و صورت بر برف دارد، به سکانسی ماندگار در سینمای بدل شده است.
عیاری سال ۱۳۶۶ «آن سوی آتش» را ساخت با همان المان های مالوف آشنای عیاری، و با «روز باشکوه» (۱۳۶۷) نخستین تجربه در ساخت طنز را رقم زد.
دهه ۷۰ با ساخت پنج فیلم برای عیاری رقم خورد و فیلم مطرح «بودن و نبودن» با موضوع پیوند اعضا نگاه ها را معطوف به وی کرد.
عیاری که با «خانه به خانه» و «هزاران چشم» تجربه ساخت سریال را داشت، در دهه ۸۰ سریال بیوگرافی «روزگار قریب» را ساخت.
تولید «روزگار قریب» با نگاهی به زندگی دکتر محمد قریب بنیانگذار پزشکی اطفال از سال ۱۳۸۱ آغاز شد و سال ۱۳۸۶ پایان یافت و پخش آن از تلویزیون با استقبال مردم مواجه شد.
سال ۱۳۸۹ عیاری بحث برانگیزترین فیلم خود را با عنوان «خانه پدری» ساخت. اثری که با خاطر یک سکانس از اکران بازماند و پس از چند رفت و برگشت اکران – توقیف، با جرح و تعدیل آبان سال ۱۳۹۸ به روی پرده رفت.
«کاناپه» (۱۳۹۵) دیگر فیلم عیاری بود که حضور بازیگران زن با کلاه‌گیس در آن حاشیه ساز شد و تا کنون رنگ پرده ندیده است. فیلمی که عیاری در مورد آن گفته بود، بدون پرداختن به سیاهی‌ها، در مورد امروزِ ایران است و من آن را برای مردم ساخته‌ام.
گرچه عیاری شرط کرده بود اگر «کاناپه» اکران نشود دیگر فیلمی نخواهد ساخت که در آن کاراکتر مونث باشد، مگر اینکه او را در خیابان یا اماکن عمومی نشان دهم، اما احتیاج به پول، باعث شد هشت سال پس از «کاناپه»، فیلم کمدی «ویلای ساحلی» را بسازد.
«ویلای ساحلی» با بازی رضا عطاران و پژمان جمشیدی دومین فیلم طنز در کارنامه عیاری است.
اکران «ویلای ساحلی» از ۱۵ آذر ماه آغاز شد و تا کنون با کسب رکورد ۹۲۵۰ مخاطب و فروش ۵۱۰ میلیون تومانی در نخستین روز نمایش، حدود ۱۸ میلیارد تومان گیشه داشته است.
عیاری چندی پیش مهمترین دلیل ساخت فیلم کمدی «ویلای ساحلی» را احتیاج به «پول» عنوان کرده بود.
برنده جایزه از جشنواره های معتبر مانند لوکارنو، کارلوویواری، قاهره چندی پیش در این «روزگار غریب» به علت سکته در بیمارستان بستری شد؛ «قریب روزگار» گرچه اکنون حال مساعدی دارد اما برای او دعا کنیم تا از آزرده خاطری ممیزی «خانه پدری» و «کاناپه» در آید و فارغ از مشکلات مالی فیلم دلخواه خود را بسازد.
