سعدی منبع الهام بسیاری از بزرگان ادبیات ایران است/ چرا آثار شاخص ادبیات ایران توسط غیر ایرانی‌ها ترجمه می‌شود؟
بزرگداشت سعدی شیرازی، شاعر شاخص ایرانی با حضور محمدمهدی عسگرپور (مدیرعامل خانه هنرمندان ایران)، جمعی از چهره‌های فرهنگ و هنر و استقبال بی‌نظیر و پرشور مخاطبان در سالن استاد شهناز خانه‌ی هنرمندان ایران برگزار شد. اجرای این برنامه برعهده دکتر عبدالمهدی مستکین بود.
به گزارش روزنه هنر، دکتر عبدالمحمود رضوانی در این مراسم با تاکید بر جایگاه رفیع سعدی، گفت: سعدی منیر است و منبع نور به شمار می‌آید. در واقع بسیار از بزرگان ادبیات ما نور خود را از سعدی گرفته‌اند. حافظ نیز در بسیاری از اشعارش، با الهام از سعدی، نور خود را از او می‌گیرد. البته این از رندی و بزرگی حافظ است.
او در ادامه با خواندن اشعاری از سعدی و مقایسه با اشعار حافظ، به تاثیری که حافظ از سعدی گرفته، اشاره کرد و در این باره گفت: بالاتر از سعدی نداریم. کلام سعدی نه زمان دارد و نه مکان؛ بلکه برای بشریت است. در واقع دوگانه‌ای در کلام اوست. او جهان را به دو دسته تقسیم می‌کند؛ اهل مدرسه و اهل صومعه. اهل مدرسه مردمی هستند که در روز کار کرده و در صورت توان گره از مشکل یکدیگر باز می‌کنند. اهل صومعه نیز کسانی هستند که عبادت می‌کنند تا به بهشت بروند. در واقع برای اهل صومعه، اینکه بچه همسایه گرسنه باشد، مهم نیست. اگر به من بگویند، سعدی را در جمله‌ای خلاصه کن، او را دگرخواه معرفی می‌کنم. زیرا مرام سعدی غریق نجاتی و نوع دوستی است.
این مترجم در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به ترجمه‌ای که از گلستان سعدی انجام داده است، گفت: زمانی که در زمینه ترجمه زبان انگلیسی فعال بودم، متوجه شدم که ما در ترجمه به شدت ضعیف هستیم. زیرا شاهد بودم که آثار مهم ما توسط غیر ایرانی‌ها ترجمه شده است. دلیل آن نیز به ناتوانی ما در این زمینه مربوط می‌شود. البته ما مترجمان خیلی قوی‌ای داریم ولی آنها آثار را از زبان دیگری به فارسی ترجمه می‌کنند. چراکه ترجمه از زبان اصلی، اشراف خاصی را می‌طلبد.
رضوانی در ادامه صحبت‌هایش گفت: به این ترتیب با پیشنهاد دوستانی که گفتند این کار توست، ترجمه گلستان سعدی را آغاز کردم. در واقع گفتم کار را شروع می‌کنیم؛ اگر شد اتفاق خوبی رخ داده و اگر نشد، هیچ. در نهایت باید بگویم در این راه متوجه شدم که صیدی بالاتر از سعدی نیست. درباره دلیل انتخاب کتاب گلستان نیز باید بگویم، این موضوع مربوط به تصوری است که غربی‌ها از ما دارند. آنها فکر می‌کنند که ما تنها ادبیات منظوم داریم؛ در حالی که گلستان پر از داستان است؛ داستان‌هایی که در یک خط بیان شده است.
او ادامه داد: در راه ترجمه گلستان، آثاری که توسط غیر ایرانی‌های دیگری، از گلستان ترجمه شده بود را خواندم تا ببینم آدم این راه هستم یا خیر. در این مسیر متوجه شدم که این افراد معانی گلستان را اشتباه متوجه شده‌اند. به هر ترتیب سعدی معمار واژه‌هاست و اگر شما در ترجمه نتوانید این واژه‌ها را به درستی به زبان دیگری برگردانید، اتفاق مطلوبی رخ نمی‌دهد. اگر کلمات سعدی را به کاراکترهای ریاضی برگردانید؛ یک هرم تشکیل می‌شود. زیرا موسیقیِ تمام است. به همین دلیل در ترجمه آثار او باید ریاضی و موسیقی بدانید که بتوانید آن را به زبان دیگری برگردانید.
دکتر عبدالمهدی مستکین در بخش بعدی این برنامه به خوانش اشعاری از سعدی پرداخت.
همچنین در بخش دیگری از این برنامه شاهو عندلیبی (نوازنده نی)، آروین رئوفی (نوازنده دف) و علی خدایی (خواننده) به اجرای موسیقی با همراهی غزلی از سعدی پرداختند.
