علیرضا آرا: نیازمند حرکت به سمت فرم و محتوای تازه هستیم
علیرضا آرا، بازیگر و کارگردان تئاتر از دلتنگی‌اش برای تئاتر و دلایل دوری‌اش از صحنه گفت.
به گزارش روزنه هنر از ایران‌تئاتر، علیرضا آرا حدود ۵ سال است که در تئاتر فعالیتی ندارد. او در سال‌هایی نه چندان دور بازیگر پرکاری در تئاتر بود و کارگردانی هم می‌کرد. آرا در این گفت‌‌وگو دلایل دوری‌اش از صحنه را بازگو کرد و اشاره‌ای هم به اوضاع تئاتر در این روزها داشت.
آرا با اشاره به دلایلی که باعث فاصله گرفتنش از صحنه تئاتر شده است، گفت: «همه‌گیری ویروس کرونا، شرایط اجتماعی، کار تصویر و ملاحظات شخصی در دوری من از صحنه بی‌تاثیر نبوده است.»
او ادامه داد: «بسیار دلتنگ تئاتر و بازی روی صحنه هستم و اگر موقعیت خوب و زمان مناسبی به دست بیاورم تا بتوانم تمام وقت در خدمت تئاتر باشم، قطعا به عنوان بازیگر یا در جایگاه کارگردان به صحنه برمی‌گردم.»
این هنرمند افزود: «زمانی که جوان‌تر هستی، انگیزه بیشتری برای فعالیت داری اما به مرور زمان و کسب تجربه بسیاری از معیارها تغییر می‌کند. به شخصه دلم می‌خواهد اگر قرار است کاری انجام بدهم، دغدغه آن را داشته باشم و ضرورت اجرای آن را در نظر بگیرم و فقط به صرف داشتن موقعیت و شرایط اجرا مشغول کارگردانی یا بازی در یک اثر نباشم.»
آرا با بیان اینکه تئاتر کار کردن، دغدغه اصلی اوست، مطرح کرد: «منظور من از دغدغه پرداختن به هر موضوع و محتوایی است که متناسب با حال امروز خودم، شرایط جامعه و نیاز مردم باشد. فارغ از هرگونه شعارزدگی، هر چیزی که تاثیر درستی روی مخاطب داشته باشد و گامی رو به جلو به شمار بیاید برای من ارزشمند است.»
این هنرمند گفت: «شاید به عنوان مخاطب به تماشای آثار زیادی بنشینم که به شخصه دغدغه بازی کردن یا کارگردانی آن‌ها را نداشته باشم، طی سه دهه حضورم در صحنه تئاتر نمایش‌های بسیاری دیده‌ام که در یک برهه زمانی پیشرو و جذاب بوده‌اند اما اکنون تکراری و خسته‌کننده شده‌اند.»
او بیان کرد: «احساس می‌کنم باید از زاویه دید دیگری به موضوعات بپردازیم. دلم می‌خواهد فضای تئاتر بشکند و ما از لحاظ فرم، اجرا و محتوا وارد فضای جدیدی شویم. جرقه‌های این موضوع زده شده اما متاسفانه هنوز خام است. نسل ما در اواخر دهه هفتاد و اوایل دهه هشتاد تغییرات بزرگی را تجربه کرد. در آن دوره با افزایش تبادلات فرهنگی_هنری بین کشور ما با دیگر کشورها اتفاقات خوبی شکل گرفت که مسیر تئاتر به واسطه آن‌ها عوض شد. در آن دوره چشم من و هم نسلان هم به دنیای مدرن باز شد. ما تئاتر دنیا را به تماشا نشستیم و این مراوده هنری، فرهنگی و اجتماعی در جریان کلی تئاتر کشور بی تاثیر نبود. این نظر من است و شاید اشتباه باشد، اما فکر می‌کنم ما نزدیک به یک دهه است که در حال درجا زدن در تئاتر هستیم. بخش اعظمی از این موضوع به واسطه همه‌گیری ویروس کرونا و پس از آن شرایط اجتماعی بازمی‌گردد.»
علیرضا آرا افزود: «اکنون با وجود افزایش شبکه‌های اجتماعی و گسترده شدن فضای مجازی به نسبت قبل، ما با دیگر کشورها آنطور که باید و شاید مبادله هنری-فرهنگی نداریم. احساس می‌کنم ما نیازمند حرکت به سمت فرم و محتوای تازه هستیم. »
او با اشاره به تئاتر خصوصی مطرح کرد: «به نظر من موضوعاتی نظیر تئاتر خصوصی، سالن‌های تئاتر و کم بودن حمایت از آثار نمایشی تا حد زیادی باعث رکود تئاتر شده است. خیلی از ما با ذهنیت‌های متفاوت در ایجاد تئاتر خصوصی دخیل بودیم. ماجرای این تئاتر تنها بخش اقتصادی و مالی نیست. تئاتری که از نظر محتوا نتواند روی پای خود بایستد و تحت نظارت باشد دیگر خصوصی نیست. در تمام دنیا سازمان و نهادهای دولتی به تئاتر کمک می‌کنند اما ما این حمایت را قطع کردیم. در اشکال مختلف به اصطلاح خودمان وارد تئاتر خصوصی شدیم و در جریان این روند متاسفانه استانداردها به فراموشی سپرده شدند. محتوا، اندیشه و تفکر در فضای تولید آثار فست‌فودی و سالن‌های چند اجرایی پیش از هرچیز از بین می‌رود و پس از آن عناصر اصلی چون نور، صحنه، لباس، گریم و حتی بحث احترام به گروه نمایش و اثر روی صحنه هم نادیده گرفته می‌شود. این‌ها به نظر من جز موارد سقوط نمایش‌ها از لحاظ محتوا و کیفیت در دهه اخیر است.»
این بازیگر و کارگردان تئاتر تاکید کرد: «مشکل اساسی این است که ما یک سیستم یا سیاست ثابت هنری نداشته و نداریم. در واقع با رفتن یک مدیر و آمدن مدیر دیگر و سلایق اعمال شده، تئاتر در دست‌انداز اتفاقات سیاسی و اجتماعی ضربه خورده است. در این شرایط که ناملایمات بسیاری وجود دارد و دغدغه اصلی خود تئاتر نیست، انگیزه‌ای برای کار نمی‌ماند و اینجاست که تصمیم می‌گیری برای گذران زندگی به کار تصویر بپردازی و از دور تماشاگر باشی.»
علیرضا آرا در پایان سخنانش گفت: «تئاتر بخش اعظم زندگی از زندگی ماست و به همین دلیل هم بسیار دلتنگ حضور روی صحنه هستم. امیدوارم این هنر روزهای بهتری داشته باشد و نسل جدید بتوانند تغییرات روبه جلو را احساس کنند.»
