تاسیس سازمان انتقال خون، مرهون «دایره مینا» مهرجویی

داریوش مهرجویی با «گاو» نقش مهمی در شکل‌گیری موج نو سینما داشت اما با «دایره مینا» سبب تحول اساسی در حوزه بهداشت و سلامت کشور شد.

روزنه هنر، امید غیاثوند نوشت: مهرجویی سال ۱۳۵۳ «دایره مینا» را با اقتباس از داستان «اشغالدونی» غلامحسین ساعدی ساخت و داستان پسر جوانی به نام «علی» (سعید کنگرانی) را روایت می کند که برای درمان پدر خود به تهران آمده اما در سودای کسب ثروت، با «سامری»(عزت الله انتظامی) دلال خون آشنا می شود که از معتادها خون ارزان(آلوده) می خرد و به بیمارستانها گران می فروشد.
«دایره مینا» به خاطر سوژه ملتهب و نقد سیستم فاسد درمانی حکومت وقت، سه سال توقیف و سال ۱۳۵۶ اکران شد.
اما نکته ای که باعث ماندگاری «دایره مینا» شد، تحولی بود که در سیستم بهداشت و درمانی کشور ایجاد کرد و منجر به تاسیس سازمان انتقال خون در سال ۱۳۵۳ شد.
علی اکبر پورفتح الله مدیر عامل وقت سازمان انتقال در ۲۲ اردیبهشت سال ۱۳۹۵ در سینماتک خانه هنرمندان ایران که با هدف قدردانی از مهرجویی و نمایش «دایره مینا» برگزار شد، ناسیس سازمان انتقال خون را مرهون حرکت بزرگ داریوش مهرجویی دانست.
داریوش مهرجویی نیز در این نشست گفت: ساخت «دایره مینا» نتیجه برانگیختگی عاطفی نسبت به وضعیت انتقال خون و عملکرد مافیای خون در ایران بود.
مهرجویی همچنین ششم شهریور سال ۱۳۹۷ پس از نمایش فیلم در جشنواره سلامت به شرح رفع توقیف آن پس از تماشای شاه پرداخت.
وی گفت: یک روز به طور خصوصی شاه با همسرش در قصر این فیلم را دید و گفت، باید کسی که این قصه را نوشته اگر دروغ گفته، محاکمه شود و اگر راست گفته باید ببینیم این دیگر چه وضعی است؟
وی افزود: به این ترتیب بود که بعد از سه سال توقیف، در جشن هنر شیراز، آقای قطبی رئیس وقت تلویزیون، این فیلم را پخش کرد و مورد استقبال مردم قرار گرفت.
البته نقش دکتر فریدون علاء در رفع توقیف «دایره مینا» نیز بی تاثیر نبود فردی که سه سال قبل از ساخت فیلم، ایده ایجاد سازمانی برای انتقال خون را مطرح کرده و موفق شده بود سال ۱۳۵۱ نام این سازمان را به ثبت برساند.
تاسیس سازمان انتقال خون بزرگترین دستاورد مهرجویی و «دایره مینا» وی بود اما این فیلم توفیقات دیگری داشت.
«دایره مینا» پس از رفع توقیف موفق به کسب چند جایزه سینمایی مانند جشنواره پاریس و برلین شد.
«دایره مینا» یک توفیق تاریخی دیگر هم داشت و اینکه نخستین نماینده ایران در اسکار است، هرچند دست خالی از این معتبرترین رویداد سینمایی بازگشت.