وقتی نگاه مادی بر هنر غالب می‌شود/ ضربات پی در پی پلتفرم ها به دوبله
در سال‌های اخیر شاهد ورود بخش خصوصی به صنعت دوبله هستیم. در پلتفرم‌هایی مانند فیلیمو، نماوا، تماشا و ….تعدادی قابل توجهی انیمیشن و فیلم دوبله می‌شود که بخش زیادی از این دوبله‌ها کیفیت لازم برای عرضه ندارند.
به گزارش روزنه هنر، چون این پلتفرم‌ها بخشی به نام انیمیشن، فیلم‌ها و سریال‌های تازه دارند که اینها معمولا هر یک روز یا هردو روز به‌روزرسانی می‌شوند. همین سرعت بالای دوبله در پلتفرم‌ها باعث شده کیفیت دوبله در آثاری که توسط پلتفرم ها ارایه می شود تاثیر بگذارد و عمدتا شاهد دوبله‌های بی کیفیت فیلم‌ها در شبکه های نمایش خانگی هستیم.
از آن جا که پلتفرم‌ها بیشتر به دنبال جور کردن جنس هستند تا کیفیت دوبله، بر کیفیت تمرکز ندارند همه این ها باعث شده که پیشکسوتان این عرصه به‌خاطر حفظ شأن و نام خود از دوبله کنار بروند و کار دوبله با گویندگان درجه دو و سه پیش برود.
چندی پیش خسرو خسروشاهی در پاسخ به سوال خبرنگاران که درباره علت کم‌کاری اش پرسیده بودند، گفته بود: ۲ سالی است که فعالیتی در این حوزه ندارم چراکه زمینه برای کار فراهم نیست. در بیرون از تلویزیون که معلوم نیست کار برای چه کسی است و چه کسی صاحب کار است. انتظار هم دارند کار را به سرعت تحویل دهید. شبانه دوبلور را صدا می‌کنند و می‌خواهند روز بعد فیلم را تحویل دهد.
در ادامه در گفتگو با دو دوبلور درباره تاثیری که شبکه های نمایش خانگی بر هنر دوبله گذاشته‌اند، می‌خوانیم.
حمایت سوال برانگیز وزارت ارشاد
شروین قطعه‌ای، که همه مخاطبان او را با صدای جانی دپ در فیلم «دزدان دریایی کارائیب» می‌شناسند، معتقد است فعالیت پلتفرم‌ها در سال‌های گذشته از نظر هنری و مادی برای هنر دوبلاژ ایران مفید بوده، اما چون هنر دوبلاژ وابسته به سفارش دهنده است، هر اندازه که سفارش دهنده نسبت به وجوه هنری کار و نتیجه آن دقیق باشد ماحصل بدست آمده می تواند ماندگار و دارای مشخصات هنری – ادبی باشد. در حالی‌که دیده‌ایم اکثر سفارش دهندگان تنها به سود مادی توجه کرده‌اند و به اهداف معنوی دوبله بی توجه بوده‌اند.
به گفته قطعه‌ای، سرعت زیاد و حجم دوبله‌ها به دلیل رقابت بیهوره بین پلتفرم‌ها، آفتی است که به جان دوبله افتاده و از درون آن را تهی می کند.
این دوبلور و مدرس به فعالیت گروه‌های زیرزمینی دوبله هم اشاره می‌کند و می‌گوید: با رشد عجیب گروه‌های زیرزمینی و فاقد شناسنامه از اوایل دهه ۸۰ و سوء استفاده آنها از عشق و استعداد جوانان دوبلور و همچنین حمایت سوال برانگیز وزارت ارشاد از دوبله های ضعیف آنها، شاهد توجه موسسات ویدیو رسانه و سپس پلتفرم‌ها به این گروه‌ها و فعالیت آن ها بوده‌ایم.
وی می‌افزاید: دستمزدهای پایین آنها در قبال انجام کار بی‌کیفیت باعث شده انجمن با سابقه و وارث جریان اصلی دوبلاژ ایران از چرخه کار دور بماند و نتیجه همه این مسایل، رشد قارچ گونه شبه دوبله‌هایی است که تمام پلتفرم‌ها و شبکه‌های ماهواره ای را بدون درنظر گرفتن خطوط قرمز در اختیار گرفته‌اند .
یک فارسی‌سازی ارزان
این دوبلور در بخش دیگری از صحبت‌هایش به دانلودهای غیر قانونی اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: به دلیل رعایت نکردن قانون کپی‌رایت، کل این فیلم ها دانلود غیرقانونی می‌شوند و در شکل پرده‌ای و بی کیفیت به مترجم سپرده می‌شود که مترجم در زمان نهایتاً ۲۴ ساعته باید آن را به موسسه بدهد و مدیر دوبلاژ هم طی یک تا سه روز باید دوبله را انجام دهد! بنابراین افرادی مانند من که برای کار خود ارزش قایل هستیم، خود را از این چرخه حذف کرده‌ایم تا در این ضربه‌زنی ضدفرهنگی کمترین نقش را داشته باشیم.
قطعه‌ای می افزاید: درواقع سیستم پلتفرم ها به گونه ای از عشق و نیاز مادی همکاران‌سوء استفاده می کند تا در یک چرخه مادی پرسود، با ارزان ترین شکل، کار فارسی‌سازی را انجام دهد، بی آنکه نظری به اهداف فرهنگی – مادی و ادبیاتی کار دوبلاژ بیندازد.
بازار دوبله گرم است اگر بگذارند
اعظم حبیبی که مخاطبان او را با دوبله صدای «هرمیون» در فیلم سینمایی «هری پاتر و سنگ جادو» می‌شناسند، در گفت و گو با خبرنگار ما با اشاره به اینکه ایرانی‌ها علاقه چندانی به دیدن فیلم‌های زیرنویسی شده، ندارند و همچنان فیلم دوبله شده برای آنها مقبول است، به بازار گرم هنر دوبله در نزد ایرانیان فیلم‌دوست اشاره می‌کند و می‌گوید: حتی قبل از انقلاب هم مردم ترجیح می‌دادند فیلم‌های فارسی زبان را را با یک صدا و کیفیت خوب تماشا کنند، بنابراین فعلا بازار دوبله گرم اگرچه شاید تا ۵ سال آینده هوش مصنوعی جای هنرمندان دوبله را بگیرد!
حبیبی در خصوص کیفیت آثاری که توسط پلتفرم ها دوبله می‌شود، به دوبله اختصاصی هر پلتفرم اشاره می‌کند و می‌گوید: پلتفرم‌ها، دوبله‌های مخصوص خودشان را دارند. ممکن است یک فیلم توسط چند پلتفرم دوبله شود اما گاها آسیبی که پلتفرم ها به دوبله وارد می کنند، بسیار زیاد است چون نگاه تجاری آنها بر نگاه هنری‌شان غلبه دارد و همین دیدگاه باعث می‌شود به دنبال ارایه یک کار حرفه‌ای و خوب نباشند.
تعجیل و بی‌نظمی
این گوینده رادیو و دوبله به سرعت و بی نظمی کار با پلتفرم‌ها هم اشاره می‌کند و می‌گوید: گاهی به من می‌گویند همین امروز بیا برای دوبله یک فیلم. می‌روم اما می‌بینم هنوز ترجمه اثر آماده نیست. بی نظمی‌ها در کنار عجله‌ای که وجود دارد به کیفیت دوبله آسیب می‌زند ضمن اینکه نوعی رقابت هم وجود دارد تا کارها دست یک تیم باشد اگر آن تیم کار را به موقع تحویل ندهد اثر به تیم دیگری سپرده می‌شود.
حبیبی تاکید می کند: وقتی سرعت کار بالا می‌رود امکان اشتباه هم بیشتر می‌شود. در حالی‌که در دوبله باید به ترجمه درست، بیان درست الفاظ و کلمات توجه شود. مدیر دوبلاژ باید قبل از انتخاب تیم دوبله هم فیلم را دیده باشد و هم متن ترجمه را مشاهده کرده باشد اما گاها می‌بینیم به دلیل زمان اندکی که وجود دارد به بسیاری از این مسایل توجه نمی‌شود و ترجمه فیلم در حدی است که فقط به زبان فارسی برگردد. در حالی‌که رعایت این نکات، دوبله یک اثر را دلنشین می‌کند.
این دوبلور در پایان می‌گوید: بسیاری از این پلتفرم ها دستمزدهای دوبله را خیلی دیر پرداخت می کنند و مدیران دوبلاژ همیشه به هنرمندان دوبله مقروض هستند از این جهت شاید بسیاری از هنرمندان با تجربه که نگاهی حرفه‌ای به این هنر دارند با این مساله کنار نیایند و دوبله منحصر شود به عده ای جوان که به هر حال تجربه چندانی ندارند و در آغاز راه هستند و هنوز باید در کنار ریش‌سپیدان این عرصه تجربه کسب کنند.
منبع: قدس آنلاین
