«مجنون آن لیلی» باید در سالنی بزرگ‌تر روی صحنه برود/ صندلی خالی نداریم
کارگردان موسیقی-نمایش «مجنون آن لیلی» با تاکید بر این که سالن حافظ پاسخگوی ما نیست، گفت: این نمایش باید در تالار وحدت یا سالن در یک هتل بزرگ روی صحنه برود. ما مجبوریم شبی دو سانس اجرا کنیم که خستگی هنرمندان ما را در پی دارد.
به گزارش ایرنا، پروژه موسیقی-نمایش «مجنون آن لیلی» به طراحی، کارگردانی و آهنگسازی پیمان خازنی و تهیه‌کنندگی ساسان سالور و حمیدرضا علی‌نژاد از چهارم اردیبهشت در تالار حافظ روی صحنه رفته است.
در این اثر عمار تفتی نقش مجنون و زهره فیروزی نقش لیلی را ایفا می‌کنند. رشید کاکاوند نیز راوی بخش‌های مختلف این پروژه موسیقی-نمایشی است. در نمایش «مجنون آن لیلی» با پیوند موسیقی، نمایش و ادبیات مخاطب را به دل یک داستان عاشقانه می‌برد و با نگاه اصیل و ایرانی زیبای حکیم نظامی آشنا می‌کند.
در خلاصه داستان این نمایش آمده است: «روزی روزگاری جایی توی این دیر مکافات، همای سعادت بال‌هاشو باز کرد و قصه عشق ساز کرد. به یه مکتب خونه رسید، نظر کرد. رو شونه لیلی نشست، مجنونو در به در کرد. اما…
در فرهنگ متواضعیم
پیمان خازنی آهنگساز و کارگردان «مجنون آن لیلی» در گفت‌وگو با خبرنگار تئاتر ایرنا، از اهمیت شناساندن مفاخر ایرانی به جهان، مشارکت بخش خصوصی در این موسیقی- نمایش، مشکلات سالن اجرا و دیگر جزییات پروژه صحبت کرد. متن این مصاحبه در ادامه آمده است.
شما با اجرای نمایش «مجنون آن لیلی» سعی در معرفی نظامی به عنوان یک شاعر ایرانی فارسی‌زبان دارید. تحلیل شما از ادعاهای دیگر کشورها مبنی بر مصادره این شاعر به نفع خودشان چیست؟
برخی کشورهای همسایه خیلی اصرار دارند که نظامی را مصادره کند؛ بخشی از این ماجرا تقصیر خودمان است که روی داشته‌های خودمان تبلیغ نمی‌کنیم. خیلی از سازهای ما را کشورهای دیگر در یونسکو به نام خودشان ثبت می‌کنند. ما نمی‌دانیم که چه گنجینه‌هایی داریم. روحیه ایرانی‌ها اصولا روحیه تبلیغ‌گری نیست. در رده فرهنگ متواضعیم و سرمان پایین است؛ در این وضعیت یک کشور دیگر بودجه می‌گذارد و مصادره می کند.
این اثر با بودجه بخشی خصوصی تولید شده است؟
مجنون آن لیلی کاملا خصوصی است و بدون حمایت هیچ سازمان دولتی ساخته شده است. ما این اثر را با خون دلمان آبیاری می‌کنیم. عوامل ما نزدیک به ۷۰ نفر هستند؛ ولی در پشت صحنه این کار فضای اندکی داریم. سالن حافظ پاسخگوی ما نیست. این نمایش باید در تالار وحدت یا سالن یک هتل بزرگ روی صحنه برود.
عوامل ما نزدیک به ۷۰ نفر هستند؛ ولی در پشت صحنه این کار فضای اندکی داریم
این اثر باید در سالن بزرگ اجرا شود تا مخاطب کلان را جذب کند. به جای شبی دویست نفر باید شبی دو هزار نفر مخاطب داشته باشیم. ما مجبوریم شبی دو سانس اجرا کنیم که خستگی هنرمندان ما را در پی دارد. بچه‌های ما واقعا جان‌شان را وسط گذاشته‌اند.
من امیدوارم این جانفشانی به چشم بیاید. من و تهیه‌کننده هیچ وقت نمی‌رویم از مدیران درخواست کمک کنیم. مدیر باهوش فرهنگی باید خودش از این کار حمایت کند. یک جریانی می‌خواهد فرهنگ ما نابود شود. زبان فارسی ما را نشانه گرفته‌اند. تلاش‌های یک جماعت عاشق در مسیر حمایت از زبان فارسی باید مورد توجه واقع شود.
در مقابل شکسپیر باید حکیم نظامی را به غربی‌ها معرفی کنیم
برنامه‌ای برای اجرای جهانی «مجنون آن لیلی» دارید؟
این کار سه طیف را می‌تواند پوشش دهد. طیف اول علاقه‌مندان فرهنگ و هنر هستند. طیف دوم کسانی هستند که فرهنگ و هنر را نمی‌شناسند. باید بیایند تا نظامی را بشناسند. باید به آنها بگوییم ۱۴۰۰ سال پیش نظامی این شاهکار را نوشته است. طیف سوم مخاطبان خارج مرز هستند. غربی‌ها وقتی شکسپیر را معرفی می‌کنند ما هم باید نظامی را به آنها نشان بدهیم. ما با این کار می‌توانیم زبان فارسی را تبلیغ کنیم. باید نظامی و مولانا و فردوسی و حافظ و سعدی و دیگران را تبلیغ کنیم. این کار نیاز به یارانه دارد. ما اگر بخواهیم در اروپا اجرا داشته باشیم، با تهیه کننده خصوصی امکان‌پذیر نیست. سفر و اسکان ۵۰ نفر در اروپا هزینه میلیاردی دارد. هنرمندان ما نمی‌توانند با هزینه شخصی عازم خارج کشور شوند.
نظامی «لیلی و مجنون» را در قالب ۴۷۰۰ بیت سروده است. شما چگونه از بین این ابیات دست به انتخاب زدید؟
تمام تلاش ما بر این بوده که بتوانیم یک روایت جدیدی از لیلی و مجنون داشته باشیم. ما حدود دو ساعت زمان داریم و نمی توانیم همه ابیات را بیاوریم. بخش هایی را انتخاب کردیم که جنبه داستانی و نمایشی داشته باشد. الباقی توسط آقای توسلیان در قالب متن منثور نوشته و توسط آقای کاکاوند خوانده شد.
گفته شده که روزهای اجرای شما بر اساس زمان حضور رشید کاکاوند تنظیم شده است. درست است؟
بله. استاد کلاس های متعددی در دانشگاه دارند. ما دوست داشتیم هر روز اجرا داشته باشیم، ولی ایشان در طول هفته تدریس دارند. به همین خاطر اجرا را به سه روز آخر هفته منتقل کردیم تا کلاس‌های ایشان تعطیل نشود.
چرا در نمایش شما شخصیت مجنون حضور پررنگ‌تری نسب به شخصیت لیلی دارد؟
این داستان در دوره ای نوشته شده که نگاه مردسالار حاکم بوده است. در آن زمان زن را زنده به گور می کردند. شاعری که این داستان را نوشته از هنجارهای جامعه وام گرفته است. جایگاه زن در آن دوره از چیزی که نظامی نشان داده پایین‌تر بوده است. مثلا زن این قدرت را نداشته که بگوید من عاشق فردی شده‌ام.
اجرای این نمایش تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟
اجرای «مجنون آن لیلی» جمعه ۴ خرداد به پایان می‌رسد. امیدواریم بتوانیم با یک استراحتی دوباره روی صحنه برویم. احتمال دارد تمدید هم بشود. خدا را شکر استقبال خیلی خوب بوده است. یک صندلی خالی نداشتیم و با ظرفیت صد در صد اجرا کردیم. یک قطعه بلیط روی زمین نمانده است. البته این کار اگر دو برابر هم بفروشد باز به لحاظ اقتصادی عقب است. این اثر باید در سالن‌های بزرگ‌تر اجرا شود.
