شاید «رضا سقایی» هنوز هم در خیابان مطهری خرمآباد قدم میزند!
صدای گرم و دلنشین «رضا سقایی» که قطعه موسیقی لری «دایه دایه» را در زمان هشت سال جنگ تحمیلی ایران و عراق خوانده بود، بعدا به علت خطای پزشکی صدایش از او گرفته و همین شد که او پس از جنگ دیگر فعالیتی نکرد و مجبور بود باحقوق اندکی که دریافت میکرد، روزگار خود را با قدم زدن در خیابانهای مطهری خرمآباد و کلکل بر سر پرسپولیس و استقلال بگذراند.
به گزارش روزنه هنر از ایسنا، بیشتر غیر لرستانیها، سقایی را به قطعه مشهور «دایه دایه» میشناسند و اصلا با خواندن این قطعه توسط او بود که بسیاری حتی در خارج از مرزهای ایران با موسیقی لرستان آشنا شدند. ولی «دایه دایه» تنها اثر سرآمد این هنرمند فقید موسیقی نیست، چه بسا که سقایی بیش از اینکه آثار حماسی خوانده باشد، در آثارش از اشعار و ترانههای قدیمی و کوچه بازاری لرستان با محتواهای عاشقانه استفاده کرده است.
درحقیقت اگر بخواهیم از دیگر آثار مطرح این هنرمند نام ببریم میتوانیم به بزران بزران، درخت نارون، چوپان، زندگی بی چشم تو، هالوِهِ گنَدَم خره، خسرو و شیرین، میری و … اشاره کرد. حال در این آثار که بعضا از ترانههای قدیمی خطه لرستان هستند، گاه همانند قطعه «بزران بزران» معشوق خطاب میگیرد و گاه زنان و مردان لرستان در دورهمی و میهمانیهای خود این قطعه را همخوانی میکنند. گاه نیز سقایی همچون قطعه «درخت نارون» از اشعار کوچه بازاری استفاده کرده است و به همین دلیل اثر حال و هوایی شوخ و شنگ دارد.
در این قسمت میتوانید قطعه «بزران بزران» را گوش کنید:
امروز تولد ۸۴ سالگی رضا سقایی است که پس خواندن چهار کلاس در دوران ابتدایی مدرسه را رها کرد و به شغل خیاطی مشغول شد و همانطور که در کارگاه کار میکرد، آوازی هم سر میداد.
صدای نوجوانی خوش صدا از دل مغازه خیاطی، هر رهگذری را میخکوب و مجذوب خود میکرد و برای اولین بار استاد حمید ایزدپناه با شنیدن صدایش، او را دعوت و اثر «بزران بزران» را با کمانچه زنده یاد علی خان شفایی ضبط کرد.
میگویند در اردیبهشت سال ۴۴ بود که برای نخستین بار با مکاتبات استاد ایزدپناه، اولین ترانههای لری «گنم خر» (شعر از نورالدین سلاحورزی)، «دایهدایه»، «کوش طلا»، «قدمخیر»، «سیت بیارم» و «مریم مریم» با صدای زندهیاد محمدرضا سقایی و روانشادان حسین سالم (کمانچه) و منصور سالم (تمبک) و تار استاد تاکسانی در «برنامه شما و رادیو» در استودیوی سراسری رادیو ایران ضبط و گوش ایرانیان را نوازش داد.
بعد از آن بود که ترانه «گنم خره» و «کوش طلا» و چند ترانه دیگر به صورت صفحه گرامافون به بازار روانه و در دهه ۴۰ صدای رسا و اهورایی «رضا» موسیقی لری را ملی و فراملی کرد و توانست با صدای جادوییاش سمبل مردم لرستان شود و در سالهای دور همواره نام رضا، لرستان را در ذهنها تداعی میکرد.
او سال ۱۳۵۰ ترانهای به نام «تفنگ» و در سال ۱۳۵۳ اثری دیگری به نام «دالکه» با شعر حشمتالله شفیعیانی ضبط کرد و در سال ۵۳ـ۵۴ مجموعه «تفنگ» با نوازندگی کمانچه فرج علیپور، تمبک فریدون علیپور، تار غلام مردای و دکلمه فاطمه گودرزیاناسد به صورت کاست به بازار عرضه شد.
سقایی در همان سال راهی پایتخت شد تا در کلاسهای آواز اسماعیل مهرتاش مشق بگیرد و چند جلسهای از محضر این استاد کسب فیض کند.