گزارش عملکرد معاونت هنری دولت سیزدهم
دفتر برنامه ریزی و آموزش هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در دوره سه ساله دولت شهید رئیسی توانست آموزش هنر را تا دورترین نقاط کشور احیا کند و همچنین برای اولین‌بار هنرستان‌های هنرهای زیبا را به نام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت و تعداد آن را در سراسر کشور افزایش دهد.
به گزارش روزنه هنر به نقل از روابط عمومی معاونت هنری، دفتر برنامه‌ریزی و آموزش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در طی سه سال فعالیت خود در دولت سیزدهم با سرعت خوبی پیش رفت. اتفاقاتی همچون نخستین رویداد یک صدا ایران، نخستین المپیاد ملی هنر، افزایش تعداد هنرستان‌های هنرهای زیبا، رویداد سرو ایرانی (تجلیل از چهره‌های برجسته آموزش هنر)، ایجاد شغل برای رشته‌های موسیقی و گرافیک رقم خورد که در طی این سال‌ها تنها صحبت از آن‌ها شده بود اما به مرحله اجرا نرسیده بودند.
دفتر برنامه‌ریزی و آموزش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ذیل معاونت هنری، براساس سیاست‌ها و رسالت‌های کلان فرهنگی نظام جمهوری اسلامی ایران و در راستای تحقق وظایف و مسئولیت‌های فرهنگی و آموزشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشغول فعالیت است. مأموریت اصلی دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری به عنوان مرجع تخصصی در نظام آموزش فرهنگ و هنر کشور، توانمندسازی افراد از طریق توسعه آموزش‌های هنری برای ایجاد جامعه‌ای قدرتمند و مولد و نزدیک کردن محیط اجتماعی به جامعه‌ای متمدن و پیشرفته متکی به فرهنگ و تمدن ایرانی – اسلامی است که در این راستا و بر مبنای طرح تحولی دولت سیزدهم و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری نیز تحول در بخش‌های مختلف آموزشی را سرلوحه کار خود قرار داد و تلاش کرد تا دو رویکرد مهم یعنی قانون‌گرایی و عدالت فرهنگی را مبنای کار خود قرار دهد.
در این راستا تدوین برنامه جامع تحولی هنرستان‌های هنرهای زیبا، تدوین و ابلاغ برنامه جامع پرورشی هنرستان‌های هنرهای زیبا، تحول در برگزاری آزمون‌های جامع و ادواری بخش فرهنگ و هنر به صورت حضوری- برخط بدون دخالت انسانی و از طریق نرم‌افزاری دانش بنیان و نوین، ساماندهی و تحول نحوه برگزاری آزمون‌های کارت صلاحیت تدریس از طریق تدوین شاخص‌های ارزشیابی و کاربرگ‌های ویژه، تشکیل کارگروه‌های مشاغل و حِرف هنری و کمیته‌های تخصصی برای تدوین و بروزرسانی محتواها و استانداردهای ارزشیابی و شایستگی در رشته‌های مختلف هنری، اقداماتی است که در دولت سیزدهم انجام گرفته است.
برهمین اساس و بر مبنای وظایفی که این دفتر برعهده دارد، نگاهی کوتاه داریم به عملکرد دفتربرنامه‌ریزی و آموزش در عمر سه ساله دولت سیزدهم که از شهریور ۱۴۰۰ تا اردیبهشت سال ۱۴۰۳ را در بر می‌گیرد.
ایجاد شغل در رشته موسیقی و گرافیک
یکی از اولویت‌های مهم این دفتر تدوین و به روز رسانی استانداردها است که با تشکیل جلسات کمیته تجزیه و تحلیل حرف و مشاغل برای اولین بار صورت گرفت؛ طرحی که تدوین استانداردهای آن در دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری از سال‌های گذشته آغاز شده بود و درنهایت با توجه به نتایج و مصوبات کمیته‌ای به صورت یکپارچه براساس آیسسکو (سازمان جهانی اسلامی برای آموزش و پرورش، علوم و فرهنگ) تشکیل و دسته‌بندی و تدوین شد تا بیش از ۹۰۰ شغل موسیقی در جلسه کمیته تجزیه و تحلیل حرفه‌ها و مشاغل موسیقی مورد بررسی و تصویب قرار گیرد. همچنین با تشکیل جلسات بررسی و نیاز سنجی و به روز رسانی استانداردهای مهارتی شاخه فرهنگ و هنر رشته گرافیک ۲۰۰ شغل طراحی گرافیک احصاء و براساس طبقه بندی فرم های آیسسکو تدوین شده است که در رشته‌های عکاسی، نقاشی چهره، گرافیک رایانه و رشته‌های مربوط به چاپ با حضور نمایندگان دفاتر تالیف کتب درسی، دفتر کاردانش و فنی حرفه‌ای وزارت آموزش و پرورش، دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری به روز رسانی و تصویب شد.
افزایش تعداد هنرستان‌های هنرهای زیبا
در بخش آموزشگاه‌های آزاد هنری و هنرستان‌های هنرهای زیبا یک طرح جامع تحولی برای این موضوع در نظر گرفته شد که در سه بخش آموزشی، پرورشی و ساختاری تعریف شد. تحولاتی در هر کدام از این بخش‌ها ایجاد شد که به‌تبع آن، بحث توصیه کمی و کیفی این مراکز در دستور کار اصلی دفتر قرار گرفت. در حوزه توسعه کمی از ابتدای دولت سیزدهم تا امروز ۱۵ هنرستان جدید هنرستان‌های هنرهای زیبا افتتاح شد و عدد هنرستان‌های هنرهای زیبا به ۶۳ هنرستان در ۳۳ استان کشور رسید تا در سراسر کشور آموزش هنر برقرار باشد و صرفا در پایتخت شاهد آموزش هنر نباشیم تا عدالت فرهنگی در همه کشور احساس شود. اما درباره آموزشگاه‌های آزاد هنری در دولت دوازدهم تعداد آموزشگاه‌های آزاد هنری ۴ هزار آموزشگاه فعال در کشور بود که در دولت سیزدهم این عدد به ۶ هزار آموزشگاه رسید. در واقع در دولت سیزدهم به هزار و ۲۵۷ آموزشگاه آزاد هنری مجوز تاسیس ارائه شد.
صدور حدود ۴ هزار کارت صلاحیت تدریس
در راستای تقویت کیفی آموزش هنر در آموزشگاه‌ها و به منظور تسهیل و تسریع در صدور کارت صلاحیت تدریس مربیان آموزشگاه‌های آزاد هنری بخش کارت صلاحیت تدریس راه اندازی شد و بررسی درخواست‌ها از طریق این سامانه صورت می‌پذیرد که با نظر اساتید فن آزمون متقاضیان کارت صلاحیت تدریس برگزار می‌شود. دفتر برنامه‌ریزی و آموزش وزارت فرهنگ همچنین پس از بررسی‌های لازم تاکنون برای ۳ هزار و ۹۹۰ نفر کارت صلاحیت تدریس صادر کرده است.
نکته مهم درباره این موضوع رعایت قانون و شایسته سالاری است تا افرادی که دارای سوابق، تحصیلات و استعداد لازم برای تدریس هستند کارت صلاحیت تدریس را دریافت کنند.
رکوردی جدید در آزمون جامع و ادواری
پس از برگزاری چهل و دو دوره آزمون‌های جامع و ادواری بخش فرهنگ و هنر، چهل و سومین دوره با ۵۳ هزار نفر ثبت نام‌کننده، رکورد شرکت در آزمون‌های جامع و ادواری بخش فرهنگ و هنر شکسته شد. همچنین در مجموع برگزاری آزمون‌های مهارت‌های هنری نیز ۱۸۸ هزار نفر شرکت‌کننده حضور یافتند. در این دوره از آزمون‌های جامع و ادواری بخش فرهنگ و هنر، حدود ۵۳ هزار نفر و در مجموع بیش از ۱۵۴ هزار نفر- استاندارد شرکت کردند که رکوردی جدید در این زمینه محسوب می‌شود که برای قبول شدگان در آزمون‌های جامع و ادواری بخش فرهنگ و هنر در خرداد ماه سالجاری بیش از ۸۵ هزار گواهینامه مهارتی معتبر صادر شد.
نکته قابل توجه در این حوزه نیز توجه به رویکرد تحولی وزارت فرهنگ در دولت سیزدهم بود که بر مبنای آن دربرگیری علاقمندان به هنر و فرهنگ افزایش پیدا کند. بر این اساس دفتر آموزش و برنامه ریزی هنری قدم قابل توجهی را در این زمینه برداشته است.
آموزش رایگان هنر در مناطق محروم
اما از همان روزهای نخست آغاز به کار وزارت فرهنگ دولت سیزدهم، امکان بهره‌مندی هنر برای همه مردم و عدالت فرهنگی از مهم‌ترین شعارهای محوری وزارت فرهنگ دولت شهید رئیسی بود تا از این طریق هنر از انحصار شهر یا افراد خاص خارج شود تا همه بتوانند با شرایط یکسان از خدمات فرهنگی و هنری بهره‌مند شوند. در حوزه آموزش‌های عمومی طرح «آموزش هنر برای همه» به‌منظور افزایش سواد آموزش هنری در کشور اجرا شد و تا امروز ۷۲ هزار نفر در این طرح به‌صورت رایگان در مناطق محروم و کم‌برخوردار آموزش‌دیده‌اند. طرحی که از دهه فجر ۱۴۰۰ و از ۹ استان مرزی کشور آغاز شد و امروز در تمامی استان‌های کشور اجرا می‌شود.
برگزاری نمایشگاه تخصصی کتاب‌های آموزش هنر و سرو ایرانی
یکی ازمهم‌ترین برنامه‌های پاییز سال ۱۴۰۲ دفتر برنامه‌ریزی و آموزش، برگزاری نخستین نمایشگاه تخصصی کتاب‌های آموزش هنر با عنوان اختصاری «نکته» بود که با هدف آشنایی هنردوستان با کتب تخصصی آموزش هنر و در ۲ بخش اصلی شامل مروری بر نشر کتب آموزش هنر و بخش تازه‌های نشر کتب آموزش هنر که با همکاری تعاونی ناشران و کتاب فروشان تهران با بیش از ۱۲ هزار عنوان کتاب با موضوعاتی همچون هنرهای تجسمی، هنرهای نمایشی، موسیقی، هنرهای سنتی، سینما و انیمیشن، کودک و نوجوان و کلیات آبان ماه سال ۱۴۰۲ در تالار وحدت برگزار شد. همچنین طرح «جایزه ملی آموزش هنر» با عنوان “سرو ایرانی” نیز به منظور تجلیل از جایگاه هنرآموزی و تدریس هنر به هنرآموزان، مدیران، مبتکران و معلمان تخصصی آموزش هنر طراحی شد و در آبان ماه سال ۱۴۰۲ اولین مراسم اهدا این جایزه برگزارشد و در بخش‌های گوناگون تجسمی، موسیقی و نمایشی از چهره‌های برتر و پیشکسوت تجلیل به عمل آمد.
تداوم طرح ملی گنجینه آموزش هنر
از دیگر اقدامات دفتر برنامه‌ریزی و آموزش برگزاری نخستین عکسوارۀ سراسری «قدم قدم تا عشق» ویژۀ ثبت لحظه‌های ماندگار از آیین‌های عزاداری امام حسین(ع) و اربعین ویژه هنرجویان هنرستان‌های هنرهای زیبا بود که با دبیری سجاد فروغی برای چاپ در کتاب و حضور در نمایشگاه عکس ویژه هنرجویان هنرستان‌های هنرهای زیبای کشور در سال ۱۴۰۲ برگزار شد.
تداوم طرح ملی ” گنجینه آموزش هنر” از دیگر برنامه‌های سال جاری است که در سال گذشته اجرای آن آغاز شد و سبک‌های آموزشی هفت تن از اساتید رشته‌های مختلف هنری ثبت و ضبط شد و امسال نیز ادامه خواهد یافت. در طرح مذکور که برای نخستین بار اجرایی می‌شود، استادان و هنرمندان مطرح و برجسته در حوزه آموزش‌های فرهنگی و هنری، تجربیات و سبک و روش آموزشی خود را به صورت عملی ارائه کرده که به صورت چند رسانه‌ای مستندسازی و تولید می‌شود.
برگزاری رویداد یک صدا ایران
یکی دیگر از اقدامات مهم دفتر برنامه‌ریزی و آموزش هنر، برگزاری نخستین رویداد هنری، تعاملی و آموزشی «یک صدا ایران» با هدف پرورش هنرمندان آینده و در راستای کشف استعدادهای هنری در جغرافیای کمتر برخوردار بود که با همراهی سازمان اجتماعی وزارت کشور، اسفندماه ۱۴۰۲ برگزارشد. در این رویداد هدف گسترش فرهنگ و هنر بومی با توجه به ارتقای سطح فرهنگی در محلات حاشیه نشین، قومیت و انسجام عمومی قومیت‌ها، کمک به کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی، بود که همزمان در ۲۲۰ محله در ۳۱ استان کشور برگزار شد و در آن به محورهایی چون شناسایی ظرفیت‌های فرهنگی، شناسایی فعالان و کنشگران، تشکیل کارگروه‌های محلی با محور موضوعات اجتماعی، شبکه‌سازی، ترویج الگوی سبک زندگی ایرانی- اسلامی و … توجه ویژه شد.
نخستین المپیاد ملی آموزش هنر
برگزاری نخستین «المپیاد ملی آموزش هنر» از دیگر اقدامات این دفتر در دولت سیزدهم است که با هدف شناسایی، کشف و هدایت استعدادهای هنری به ویژه در میان جوانان و نوجوانان، تشویق و آموزش کار تیمی و گروهی، ارایه شناخت به خانواده‌ها در زمینه فرصت‌های رشد فرزندان در رشته‌های هنری، ارتقای مهارت‌های فردی، گروهی و اجتماعی، ایجاد همبستگی و نشاط، امید و انگیزه به خصوص در میان هنرجویان و هنرمندان مراکز آموزشی، کمک به توسعه عدالت اجتماعی، فرهنگی و آموزشی، پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی با استفاده از ابزارهای هنری و آموزشی آغاز شده و ادامه دارد. نخستین المپیاد ملی آموزش هنر ابتدا در سطح درون آموزشگاهی برگزارشده و سپس تیم‌های منتخب آموزشگاهی به صورت استانی رقابت می‌کنند و تیم‌های متنخب براساس نظر داوران استان‌ها به بخش ملی راه یافته و رقابت در سطح ملی برگزار خواهد شد. در واقع این رقابت‌ها به صورت لیگ قهرمانی برگزار می‌شود. با پایان رقابت بخش آموزشگاهی نخستین المپیاد ملی آموزش هنر ، رقابت ۲ هزار گروه راه یافته به بخش استانی المپیاد آغاز شد. فرآیند برگزاری این رویداد از اسفند ۱۴۰۲ آغاز شده و در نهایت در پایان شهریور ماه برگزیدگان براساس رای و ارزشیابی داوران انتخاب و معرفی خواهند شد.
تقدیر از برگزیدگان رتبه‌های برتر کنکور سراسری رشتۀ هنر، تحصیل کرده در هنرستان‌های هنرهای زیبا، برگزاری اولین دورۀ تئاتر و تجربه با پیشکسوتان با همکاری اداره کل هنرهای نمایشی در البرز، تصویب ساختار سازمانی هنرستان‌های هنرهای زیبا توسط سازمان اداری و استخدامی کشور، رونمایی از عبارت و برند «هنرستان هنرهای زیبا» به نام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده توسط سازمان ثبت اسناد ملی از دیگر اقدامات دفتر برنامه‌ریزی و آموزش وزارت فرهنگ در دولت سیزدهم به شمار می‌آید که بی صدا و آرام به تعهدات خود جامه عمل پوشانده است.
