محمد خزاعی: عرصه سینما و فرهنگ محل تاخت و تاز سیاستمداران نیست/ علی نصیریان: سینمای ایران افتخار آمیز است

آیین رونمایی از جدیدترین رویدادهای موزه سینمای ایران عصر یکشنبه ۲۵ شهریور ماه در موزه سینما برگزار شد.

به گزارش روزنه هنر، مژده لواسانی که اجرای این برنامه را برعهده داشت در ابتدای مراسم با تبریک روز ملی سینما گفت: در این مراسم از اولین کتاب تاریخ شفاهی موزه سینما، پلتفرم تخصصی موزه سینما، اپلیکیشن تقویم جامع سینمای ایران و اولین سالن ایمرسیو مدیای موزه رونمایی خواهد شد و در ادامه از  محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی دعوت کرد تا به روی سن بیاید.

خزاعی در پاسخ گلایه های آقای فرهنگ نسبت به شرایط فرهنگی و ممنوع کارها و فیلم های توقیفی گفت: بنده ۳ سال است که مدیریت سازمان سینمایی را برعهده دارم و  نه چهل سال و قطعا، نمی توانم پاسخگوی چهاردهه مدیریت سینما باشم.

رییس سازمان سینمایی در این مراسم عنوان کرد: سینما بعد از انقلاب اسلامی با همه فراز و فرودها همچنان، شاخص ترین جلوه فرهنگی کشور است و در سه ساله اخیر هم، برغم رخدادهای بی سابقه، در مسیر توسعه قرار دارد.

محمد خزاعی خاطرنشان کرد: از دوران کرونا، فضای عمومی فرهنگ و هنر دچار رکود، سردی و یاس شده بود؛ اما خوشبختانه، با همراهی قاطبه فعالان سینمایی و بزرگان این عرصه به نقطه مطلوب و رضایت بخشی رسیده که می توانیم امروز،  از ایده ال ها و ارمان های حوزه فرهنگ حرف بزنیم و زمینه برای بحث های جدی تر فرهنگی و سینما فراهم شده است،

وی با بیان اینکه سال ۱۴۰۰ خوشبین ترین تحلیل گران هم، پیش بینی نمی کرد سینما با آن شرایطی که داشته، به رشد، رونق امروز برسد افزود: وقتی قطار توسعه به حرکت در آمد، اقتصاد سینما جان دوباره گرفت ، سالن های گرفتار تعطیلی و تغییر کاربری دوباره، رونق گرفتند و اعتماد مردم و مخاطبان به فیلم ها و سالن های سینما برگشت، اکنون، می توان از نیازهای آرمانی تر در این عرصه حرف زد.

رئیس سازمان سینمایی با اشاره به تلاش مضاعف برای رفع ممنوعیت ها و محدودیت های سینماگران بیان داشت:  طی چهل سال گذشته، در  همه دولت ها همواره برای افراد و آثاری مشکلاتی پیش آمده است، از دهه ۶۰ هم ممنوعیت فعالیت برخی هنرمندان و آثار هنری را شاهد بوده ایم و این پدیده چیز جدیدی نیست. در همه دوره‌ها یک‌سری فیلم‌ها موانعی برای اکران داشتند و در سال‌های بعد به دلیل برخی مسائل، مشکلاتشان رفع شده است.

هنرمند حزب سیاسی نیست

وی ادامه داد: معتقدم هیچکس نمی‌تواند یک هنرمند را محدود کند مگر اینکه خودش این محدودیت را برای خودش ایجاد کند، هنرمند همواره با اثر هنری خود ماندگار است.

وی تاکید کرد: هنرمند حزب سیاسی نیست ، هنرمند قرار نیست کار سیاسی کند بلکه هنرمند باید در اثر هنری خودش حرفش را مطرح کند. سینما و فرهنگ هم محل تاخت و تاز سیاستمداران نیست‌. بلکه فرهنگ و هنر برای مدیریت سیاستمداران و توسعه و پیشرفت کشور است.

وی ادامه داد: هنرمندان باید در آثارشان، دغدغه های سیاسی و اجتماعی خود را منعکس نمایند. آزادی حق هنرمند است ولی اگر کسی بخواهد به جای کار هنری، وارد کنشگری سیاسی شود طبیعی است که باید مسئولیت کارش را هم بپذیرد. مانند مهندس و پزشکی که خارج از حوزه تخصصی وارد جریان سیاسی و حزبی می شوند.

به اعتقاد وی، هنرمند واقعی اجازه نمی دهد جریانات سیاسی از آن ها برای منافع خودشان سو استفاده کنند.

رئیس سازمان سینمایی با اشاره به سیر اتفاقات معاصر گفت: متاسفانه، ما به جای اینکه بر اساس چشم انداز برنامه های تحولی تدوین شده حرکت کنیم به دلیل مواجهه با بسیاری از بحران ها و پدیده های اجتماعی ناچارا، تمام انرژی و تمرکزمان را مصروف حل و فصل و رفع مشکلات غیرسینمایی برخی هنرمندان کرده ایم.

وی ادامه داد: امروز کمتر از ۳۰ هنرمند گرفتار مشکل و ممنوعیت کاری هستند که تعدادی  از آن ها در خارج از کشور بسر می برند و چند نفری هم به خاطر موضوع حجاب مشکل دارند که مشکلات تعدادی از آنها با همکاری و کمک خودشان در حال حل شدن است.

خزاعی خاطرنشان کرد: بخش اعظمی از وقت و انرژی ما با کمک دوستان خانه سینما برای رفع این گونه گرفتاری های همکاران سینمایی در محاکم قضایی و امنیتی گذشت.

خزاعی با بیان اینکه پایبند به حرف و قول خودم در این سه ساله بوده ام اظهار کرد: به جز فیلم آقای غلامرضا موسوی هیچ فیلم توقیفی در زمان مدیریت بنده وجود ندارد که پروانه ساخت دریافت کرده و مجوز نمایش نداشته باشد، این فیلم هم فرایندی مغایر با آئین نامه ساخت را طی کرده و تخطی عوامل از قوانین کشور در آن اتفاق افتاده است.

خزاعی تصریح کرد: در رابطه با ممنوعیت فعالیت‌های هنرمندان نیز، باید بگویم که وزارت ارشاد و سازمان سینمایی ابزار و اختیاری برای ممنوع کردن در هیچ دوره و دولتی نداشته و ندارد و مسئولیتی هم، در این زمینه ندارد بلکه قوه قضائیه و مراجع قانونی به این گونه موضوعات رسیدگی می کنند.

مسلما هیچ مدیری دوست ندارد که در فضای کاری خودش فضای سردی ببیند و ما با تمام قوا کار کردیم تا در سینما دوستی و مودت حفظ و تقویت شود.

وی خاطرنشان کرد: سال ۱۴۰۰ یک سینمای ورشکسته را تحویل گرفتیم و امروز، سینما در وضعیت مطلوبی قرار دارد، و قطعا، اگر برخی پدیده های اجتماعی و مشکلات فرامتن سینما نمی بود تراز رشد سینما از این سطح هم فراتر می رفت و همه این موفقیت ها با همت و همراهی خانواده سینما، بزرگان و پیشکسوتان این عرصه و عزیزانی که تعدادی از آن ها در این جمع حاضر هستند محقق شده است.

رئیس سازمان سینمایی بیان داشت: من روزهای بهتری را برای سینمای ایران آرزو می‌کنم و امیدوارم که گروه بعدی سازمان سینمایی بهترین اتفاقات را رقم بزنند و خانواده سینما خوب و خرم در کنار هم فعالیت کنند.

خزاعی در پایان گفت: از زحمات مجید اسماعیلی برای موزه سینما بسیار ممنونم. موزه سینما با الگوی توسعه ای که در پیش گرفته امروز، در سطح مطلوبی قرار گرفته و به سمت استانداردهای جهانی نزدیک شده است. نباید از یاد ببریم که موزه سینما خانه هنرمندان و سینماگران است و هر زمانی که بخواهند می توانند محل رفت و آمدشان باشد.

تغییر رویکرد موزه سینما در ارتباط با مخاطبان

 مجید اسماعیلی مدیرعامل موزه سینما ضمن خیرمقدم به مهمانان گفت: مراسم امروز حاصل تغییر رویکرد موزه سینما است.  در طول سال‌های گذشته زحمات زیادی در موزه سینما کشیده شده و این ساختمان قاجاری زیبا همواره پذیرای آثار سینماگران بوده است.

وی با بیان اینکه  کار موزه این است که اتصالی میان نسل قدیم و جدید ایجاد کند، ادامه داد:  نسل جدید درگاه ادراکی متفاوتی با موزه سینما داشت درنتیجه ما نیاز داشتیم که با مخاطب جدید ارتباط برقرار کنیم. نکته مهم این است کسانی که وارد موزه سینما می‌شوند باید جذب آن شوند زیرا آثار و جوایز مفاخر سینمای ایران در این مجموعه فرهنگی نگهداری می‌شود و  ما در رویکرد جدید موزه می‌خواهیم ارتباطمان را با مخاطبان عمیق‌تر کنیم.  مخاطب اصلی موزه کودکان هستند به همین دلیل ما در برخی از بخش‌هایمان وسایلی قرار دادیم که به اندازه قد کودکان است.

وی درباره تقویم جامع سینمای ایران نیز بیان داشت: کار ما بزرگداشت مهم‌ترین داشته سینمای ایران یعنی افراد آن است. کاری که ما در تقویم سینمایی انجام دادیم این است که زادروز ، درگذشت، جوایز، آثار و … هنرمندان را  اعلام می‌کنیم و همچنین افراد می‌توانند وارد بیوگرافی و معرفی آثار افراد شوند. ما اکنون اطلاعات نزدیک به ۳ هزار نفر را در این تقویم سینمایی ثبت کردیم. همچنین امیدواریم شبکه اجتماعی مخصوص سینماگران نیز ایجاد شود تا ارتباط خانواده سینما از این طریق حفظ شود.

مدیرعامل موزه سینما گفت: در حوزه تاریخ شفاهی موزه سینما صاحب گنجینه ایران است اما این گنجینه درحال خاک خوردن بود.به همین دلیل این گنجینه را فرآوری کردیم و بخشی از آن کتاب‌هایی است که منتشر شد. در  سه سال گدشته شاید بیش از ۱۰۰ نشست، کارگاه و مصاحبه داشتیم که این اطلاعات باید در دسترس علاقه‌مندان سینما قرار بگیرد.

اسماعیلی در پایان بیان کرد: نسل جدید نسلی است که باید شگفت‌زده شود و ما نمی‌توانیم با سیستم قدیم آن‌ها را جذب سینما کنیم. درنتیجه سالن ایمرسیو مدیا را راه‌اندازی کردیم و به زودی محصولات بیشتری در آن قرار می‌گیرد. در پایان امیدواریم با کمک شما  مسیری که شروع شده است به خوبی ادامه داشته باشد.

سینمای ایران افتخارآمیز است

علی نصیریان استاد پیشکسوت سینما نیز در ادامه مراسم گفت: می‌خواهم از اتفاقی که در دهه ۴۰ در حوزه‌های مختلف فرهنگ و هنر رخ داد، صحبت کنم. در زمینه سینما در آن دهه حرکت‌های خیلی خوبی شروع شد. ما در آن زمان سینما داشتیم اما سینما مناسب فرهنگ ایران نبود و این نوع سینما با آدم‌هایی مانند غفاری، کیمیایی و زنده‌یاد مهرجویی شروع شد. این افراد با فرهنگ غرب و فرهنگ ایران به خوبی آشنا بودند و آثار جذابی ساختند.

وی ادامه داد: بنیاد کار ما بر متن یعنی فیلمنامه استوار است و این مساله از نمایشنامه منبعث می‌شود که متاسفانه ما پیش‌تر در ایران نمایشنامه‌نویسی نداشتیم. در آن زمان تئاتر سنتی داشتیم که ساختار دراماتیک نداشت و با آن چیزی که در دنیا به عنوان تئاتر مدرن می‌شناختند، متفاوت بود. درواقع بنیاد سینمای ایران از جریان نمایشنامه‌نویسی در دهه ۴۰ آغاز شد و این جریان روی فیلمنامه‌های سینمای ایران تاثیر زیادی گذاشت.

وی خاطرنشان کرد:  درست است که تئاتر و سینما دنیای متفاوتی دارند اما موضوع، شخصیت‌پردازی، جدل در نمایش و… ازجمله موارد مشترک است. مثلا نمایشنامه مرگ یزدگرد بهرام بیضایی در همه سطوح زیباست و یک اثر شاهکار است. ما در آن زمان اصلا کلاس نمایشنامه‌نویسی و کتاب تئاتر و نمایشنامه‌نویسی نداشتیم. آدم‌هایی هم که در سینما فعالیت داشتند افرادی تحصیل‌کرده بودند مانند ابراهیم گلستان، داریوش مهرجویی و… .

این بازیگر پیشکسوت بیان داشت:  ما فیلم گاو را به صورت یک تله تئاتر در تلویزیون آن دوره نمایش دادیم اما آقای مهرجویی و غلامحسن ساعدی برای این فیلم سناریو نوشتند. من خیلی چیزها از آقای مهرجویی یاد گرفتم ازجمله اینکه جلوی دوربین باید چه‌کارهایی بکنم.

علی نصیریان با اشاره به دستاوردهای سینمای ایران پس از انقلاب گفت: سینمای جدید پس از انقلاب بسیار  پیشرفت کرد  و نیروهای بااستعداد جوان در بازیگری، کارگردانی و فیلمنامه‌نویسی پای کار آمدند. من آخرین نفری هستم که از آن دوره مانده‌ام و اکنون هم دیگر توان کار ندارم اما کار جوانان امروزی را که تماشا می‌کنم، لذت می‌برم.

وی ادامه داد:  من نمایش سیصد را در کاخ سعدآباد تماشا کردم و از ایفای نقش فردوسی توسط نوید محمدزاده شگفت‌زده شدم و همه میدانیم کارگردانی مانند اصغر فرهادی اسکار دریافت کرد و این افتخار کمی برای سینمای ما نیست. همچنین بازیگران زن بسیار خوبی پس از انقلاب رشد کردند. سینمای ما پس از انقلاب سینمای سربلندی است.

بهترین نقش رستم و سهراب را امیر آقایی ایفا کرد

نصیریان خاطرنشان کرد:  هنر مانند چشمه می‌جوشد و فوران می‌کند مثل شعر، معماری، نگارگری و… . هنرهای جدید آرامبخش روح و جان و نیاز فرهنگی مردم هستند و این هنرها باید تقویت و بسترسازی شوند.

نصیریان در پایان بیان داشت: در دوره‌های مختلف تلاش‌های بسیاری کردیم و اکنون بچه‌های تئاتر کارهای خوبی روی صحنه می‌برند. من نمایش‌های رستم و سهراب زیادی تماشا کرده‌ام اما بهترین نقش رستمی که دیدم امیر آقای در نمایش نبرد رستم و سهراب ایفا کرده است. همین آقای زرین‌دست که امشب در جمع ما حضور دارد می‌دانید در فیلمبرداری سینمای ایران چه‌کارها و خلاقیت‌ها انجام داده است؟ من بسیار به تئاتر و سینمای ایرلن افتخار می‌کنم.

در ادامه این مراسم با حضور علی نصیریان، احترام برومند، گلنوش انتظامی، نظام‌الدین کیایی، گوهر خیراندیش از نخستین کتاب تاریخ شفاهی موزه سینما به نام پژواک سینما رونمایی شد.

در ادامه احترام برومند گفت: از موزه سینمای ایران برای تدارک این مراسم بسیار تشکر می‌کنم. لازم دانستم امروز که ما به بهانه روز ملی سینما دورهم جمع هستیم از مسئولان خواهش می‌کنم سردی و کدورت را در سینما ازبین ببرند.

در ادامه نظام‌الدین کیایی صدابردار پیشکسوت سینما نیز گفت: در این سن شانه‌ها و بدن من توان این بار سنگین فرهنگی و رونمایی از چنین کتابی را ندارد. من از ۱۶ سالگی با آقای محمدعلی کشاورز دوست شدم و طبیعتا اکنون افتخار بزرگی است برای من که در رونمایی از این کتاب کنار شما هستم.

گوهر خیراندیش از دیگر مهمانان این بخش نیز گفت: من از موزه سینما بسیار ممنونم که با کمک آقای جیرانی تاریخ شفاهی این دردانه‌های عزیز سینما را ثبت کردند که برای جوانان بسیار مفید است. وقتی آقای نصیریان صحبت کردند من شگفت‌زده شدم که ایشان در این سن توانستند تاریخ یک دهه را به زیبایی و به صورت منسجم بیان کنند.

در ادامه گلنوش انتظامی نوه عزت‌الله انتظامی نیز بیان داشت: پدرم آقای مجید انتظامی به دلیل شرایط بد جسمانی نتوانستند در مراسم حضور پیدا کنند و به همه شما سلام رساندند. قطعا اگر بودند از این اتفاق زیبا بسیار لذت می‌بردند.

در ادامه با حضور علیرضا زرین‌دست، داریوش فرهنگ، محمد خزاعی، مجید اسماعیلی از پلتفرم تخصصی موزه سینما رونمایی شد.

عشق در سینما فراموش نمی‌شود

داریوش فرهنگ بازیگر و کارگردان پیشکسوت سینما گفت: پیش از هرچیزی خواهش می‌کنم که یک دقیقه به احترام همکاران درگذشته سینما بایستیم و یادشان را گرامی بداریم.

وی در ادامه با بیان اینکه باید قدردان بزرگان سینما باشیم گفت: علی نصیریان خودشان یک موزه سیار سینما است که ما در سرتاسر کشور می‌توانیم از این گنجینه بهره ببریم. ما درس اخلاق، نظم و بالاتر از همه عشق و مهربانی را از ایشان آموختیم. خیلی چیزها در این سینما فراموش می‌شود اما عشق هرگز فراموش نمی‌شود. آقای نصیریان روش و منش خاص خودش را دارد. به ما آموختند که این حرفه بازنشستگی ندارد و سن و سال نمی‌شناسد.

فرهنگ افزود: نمی‌توان در این کشور از بازیگری صحبت کرد و یاد عزت الله انتظامی، علی نصیریان، جمشید مشایخی، محمدعلی کشاورز و داوود  رشیدی نیافتاد. من این شانس را داشتم که با همه این ۵ عزیز کار کنم‌. اگر این استادان نبودند این جاده ناهموار سینما و تئاتر را چه کسی هموار می‌کرد.

فرهنگ در پایان صحبت های خود از شرایط فرهنگی ، ممنوع الکارها و فیلم های توقیفی گله کرد.

علیرضا زرین‌دست دیگر سخنران این مراسم نیز گفت: حافظه آقای نصیریان را ستایش می‌کنم. من که سن کمتری از ایشان دارم اکنون حافظه‌ام در خیلی مسائل یاری نمی‌کند‌. با آقای فرهنگ فیلم طلسم را کار کردیم که یکی از معدود کارهایی است که من برخی دیالوگ‌های آن را هنوز به یاد دارم. ما با آقای فرهنگ در یک هارمونی بی‌نظیر در این فیلم به یک نقطه مشترک رسیدیم و اثر باارزش و درخشانی را برای سینمای ایران به وجود آوردیم.از موزه سینما به خصوص اقای اسماعیلی برای این مراسم و تدارک تقویم جامع سینما و همچنین پلتفورم تخصصی سینما تشکر می کنم.

در ادامه از فریدون جیرانی، داریوش مودبیان، مجید اسماعیلی دعوت شد تا از تقویم جامعه سینمای ایران رونمایی کنند‌.

سپس فریدون جیرانی گفت: آقای نصیریان به خوبی نسل دوم فیلمسازی را معرفی کردند که از دل زبان جدید تئاتر متولد شد. پیش از نسل دوم، نسل اول سینما آمد که از دل کانون پرورش فکری، از دل تماشاخانه تهران‌ و از دل تکنسین‌های سینما متولد شد و سینما را زنده نگه داشتند. نسل اول سینما بازیگران مهمی داشت مانند فردین، ناصر ملک مطیعی و… .  بنده یاد نسل اول فیلمسازی در ایران را گرامی می‌دارم زیرا نسل بسیار مهمی بودند البته خوشبختانه امشب در جنع ما اقای همایون حضور دارد که جای خوشحالی است.

در ادامه داریوش مودبیان بازیگر، کارگردان و فیلمنامه‌نویس نیز بیان داشت: خوشحالم در این مراسم حضور دارم و خوشحالم که چنین تقویمی امروز رونمایی شد. ما سال‌ها در حوزه پژوهشی سینما اشتباه هایی داریم که این اتفاق کار پژوهشی را مخدوش می‌کند. این اتفاق می‌تواند گسترده‌تر شود زیرا ما در سینما اشخاص گوناگونی داریم که باید علاوه بر بازیگران به تمام مولف‌های سینما بپردازند.

موزه باید منجر به صلح شود

سید احمد محیط طبایی رییس ایکوم نیز گفت: من از آقای اسماعیلی و همکارانشان بابت تلاش این چند سال تشکر می‌کنم. مخاطب اصلی موزه کودک است و موزه باید منجر به صلح و پذیرش یکدیگر باشد. موزه‌هایی که کینه و نفرت را به مخاطب خودشان منقل کنند، موزه نیستند. موزه فضای دموکراسی است و هیچ اثری نباید در موزه قضاوت شود. ما به عنوان موزه دار نمی‌توانیم یک فیلم، هنرمند و فضا را قضاوت کنیم. قطعا بحث به‌روز شدن و شرایط ارتباطی از این نظر مهم است که موزه‌ها به دنبال افزایش مخاطبان خود هستند. امیدوارم موزه سینما در مقام موزه‌ای خود نهاد روشنفکر و منتقد سینمای ایران باشد. موزه‌ها هستند که به یادمان می‌آوردند که بودیم، که هستیم و چه چیزی برای آیندگانمان به ارمغان خواهیم گذاشت‌.

در پایان این مراسم از اولین سالن ایمرسیو مدیای موزه با قابلیت نمایش تصاویر در چهار وجه رونمایی شد.

در این مراسم‌ محمد خزاعی رییس سازمان سینمایی، مجید اسماعیلی مدیرعامل موزه سینما، علیرضا اسماعیلی مدیرکل دفتر ریاست سازمان سینمایی، هادی میرزایی رئیس اداره کل موزه ها و هنرمندانی ازجمله علی نصیریان، داریوش فرهنگ، فریدون جیرانی، گوهر خیراندیش، احترام برومند، مژده لواسانی، احمد محیط طباطبایی، نظام‌الدین کیایی، غلامرضا موسوی، مهوش وقاری، علیرضا زرین‌دست، داریوش مودبیان، حسین زندباف، محمدعلی ساربان، حسن زاهدی، شهراد بانکی، سعید رشتیان، فخرالدین سیدی، محمود گبرلو،همایون ( بازیگر قدیمی سینما) ، امیر عابدی، محمدعلی ساربان، مهرداد غفارزاده، نادر طریقت، آرمین قدرتی، پروین ثقه الاسلامی، فاطمه محمدی سیجانی، فرامرز روشنایی و ..‌. حضور داشتند.