شاهرودی: باید با زمان جلو رفت و از انتقاد‌ها نترسید

نشست خبری نهمین دوره «۱۰ روز با عکاسان ایران» دوشنبه ۲۵ اردیبهشت ماه با حضور افشین شاهرودی، رئیس هیئت مدیره انجمن عکاسان ایران، رامیار منوچهرزاده، دبیر نهمین دوره ۱۰ روز با عکاسان ایران و زانیار بلوری، مدیر کارگروه جوانان ۱۰ روز با عکاسان ایران، در خانه هنرمندان برگزار شد.

به گزارش روزنه هنر، در ابتدای این جلسه افشین شاهرودی با بیان اینکه ۱۰ روز با عکاسان به مهمترین رویداد عکاسی ایران تبدیل شده است گفت: در شرایطی که سالهاست دوسالانه‌ها و سالانه‌های عکاسی برگزار نمی‌شود و رویداد جدی در این حوزه نداریم، ۱۰ روز با عکاسان توانسته شرایطی را فراهم کند که عکاسان دور هم جمع شوند. در هشت دوره گذشته ما تجربیات زیادی داشتیم و از هر دوره درس‌هایی گرفتیم، اما این دوره چند ویژگی مهم دارد و مهمترین آنها حضور جوانانی است که در این مدت شبانه روزی کار کرده‌اند. البته از دوره پنجم و ششم انجمن به این موضوع توجه کرد و در هشتمین دوره به نوعی دست به جوانگرایی زد و شرایطی را فراهم کرد که دوستان جوان بیشتری در رویداد ۱۰ روز با عکاسان فعال باشند. در این دوره عملاً جوانان درگیر برنامه‌های ۱۰ روز با عکاسان شدند و خوشحالم که عزیزان جوان و با انگیزه در کنار دوستانی که از ابتدا در کنار انجمن بودند کار را به شکل مطلوب پیش می‌برند.

شاهرودی ادامه داد: پیش از این قرار بود که نهمین دوره ۱۰ روز با عکاسان مهر و آبان ۱۴۰۱ برگزار شود، اما به دلیل شرایط اجتماعی خاصی که در کشور وجود داشت این رویداد به تعویق افتاد و بعد از شش ماه آن را کلید می‌زنیم. به سهم خودم برای برگزارکنندگان این رویداد آرزوی موفقیت دارم و‌ امیدوارم در پایان این رویداد بتوانیم سرمان را بالا بگیریم و موفقیت آن را با هم جشن بگیریم.

در ادامه رامیار منوچهرزاده گفت: اولین دوره ده روز با عکاسان ایران سال ۹۱ برگزار شد و به جز دوران کرونا در هیچ سالی این رویداد تعطیل نشده بود. از نظر من ۱۰ روز با عکاسان مهم‌ترین همایش و جریانی است که به عکاسی ایران اختصاص دارد و در نبود سالانه و دوسالانه‌ها نقش پررنگی را ایفا می‌کند. این رویداد جریانی متمرکز است که عکاسان را در موقعیتی قرار می‌دهد که به صورتی ویژه به عکاسی نگاه کنند و بخش دیگر آن مربوط به کل جامعه و نگاهی است که می‌توانند به عکاسی پیدا کنند.

منوچهرزاده افزود: وقتی به عنوان دبیر این دوره ۱۰ روز با عکاسان انتخاب شدم اولین چیزی که به آن فکر کردم این بود که شاکله دوره هشتم حفظ شود، به همین دلیل چهار کیوریتوری که در آن دوره حضور داشتند این بار جزء داوران و نامینیتورها هستند. به نظر می‌آید یکی از بزرگترین معضلاتی که در فعالیت‌های مختلف کشور ما وجود دارد این است که با روی کار آمدن هر گروه و مدیر جدیدی تمام کار‌های دوره‌های قبلی نادیده گرفته می‌شود و تغییرات زیادی رخ می‌دهد، ولی ما می‌خواستیم تجربیات گروه قبلی را استفاده کنیم و قاعده کیوریتوریال که در دوره قبلی بود حفظ شود. البته آنها در این دوره‌ به عنوان نامینیتور فعالیت کردند و عکاس‌ها را برای شرکت در این رویداد معرفی و نامزد کردند. این ۱۰ نفر به فضای آکادمیک متصل هستند و توانستند افراد جدیدی را به ما معرفی کنند. چند نفر از آنها نیز در شهر‌های دیگر حضور دارند و همین باعث شد بتوانیم دایره عکاسان شرکت‌کننده در رویداد را گسترش دهیم.

پس از آن زانیار بلوری درباره شکل گیری کارگروه جوانان گفت: رامیار منوچهرزاده این پیشنهاد را به من داد که فضایی فراهم کنیم تا نسل جدید عکاسان ایران که بیشتر در فضای دانشگاهی حضور دارند و در غیاب رویداد‌های رسمی سعی می‌کردند اتفاقاتی را در فضای آکادمیک خود رقم بزنند، وارد کار شوند. آن‌ها پتانسیل و شوق زیادی دارند اما شرایطی که جامعه دارد باعث شده است که این نسل کمی گوشه گیر و افسرده شود. حال فرصتی وجود دارد که بتوانیم چشم‌اندازی پیش روی نسل جوان فراهم کنیم و کار گروهی از دانشجویان دانشگاه‌های مختلف که در عکاسی فعال بودند شکل دادیم. سعی کردیم یک گروه منسجم ایجاد کنیم و نمایندگانی از دانشجویان عکاسی دانشگاه نیشابور، دانشگاه هنر و دانشگاه تهران را گرد آوردیم.

بلوری ادامه داد: کلیات رویکردی که در این دوره ۱۰ روز با عکاسان وجود دارد، به خصوص در زمینه برگزاری نشست‌ها، توسط این شورا تعیین شده است. علاوه بر کار اجرایی که در این زمینه دانشجویان بسیار زیاد تلاش کردند، تصمیم‌گیری‌ها درباره نحوه برگزاری برنامه‌ها با همفکری این عزیزان صورت گرفت. ما دوست داریم این فرصت پیش بیاید که نسل جوان پای کار بیاید تا در سال‌های بعدی آن‌ها سکاندار اصلی کار باشند و از نظر فکری و اجرایی در ساختار انجمن و ۱۰ روز با عکاسان حضور داشته باشند. ما هر کاری انجام می‌دهیم به شوق این است که آینده‌ای برای جوانان عکاس ایجاد شود و آن‌ها برای پرداختن به کاری که به آن علاقه دارند فرصت پیدا کنند.
در ادامه منوچهر زاده درباره تفاوت‌های این دوره ۱۰ روز با عکاسان نسبت به دوره قبلی گفت: مهم‌ترین این تغییرات ایجاد کارگروه جوانان است که به نظر من مهم‌ترین رکن این رویداد است. هشت نفر اعضای کارگروه جوانان به عنوان قدرت‌هایی که نشاط و هیجان جوانی دارند در کنار فرد با تجربه‌ای مثل زانیار بلوری که مدیر کارگروه است، در این چند ماه هسته اصلی رویداد ۱۰ روز با عکاسان را شکل دادند.
او با اشاره به چاپ کتاب نمایشگاه گفت: سعی کردیم یک کتاب با کیفیت توسط یک نشر معتبر داشته باشیم تا به عنوان سندی از این دوره باقی بماند. محدودیت سنی که در دوره هشتم وجود داشت در این دوره هم در نظر گرفتیم و فقط یک نفر از شرکت‌کنندگان بالای ۴۰ سال سن دارد، اما میانگین سنی امسال ۳۰ تا ۳۱ سال است که مرز بین پختگی و جوانی و انرژی عکاس است. نکته مهم دیگر این دوره استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی بود تا این امکان را فراهم کنیم که در شرایط اقتصادی جامعه بتوانیم این همایش را به شکلی محترمانه با بالاترین کیفیت برگزار کنیم. در این دوره قصد داشتیم کیفیت چاپ و ارائه آثار در بالاترین حد ممکن باشد زیرا این حلقه مفقوده فعالیت‌های نمایشگاهی در ایران است و معمولا آثاری که به نمایش در می‌آید از نظر فنی کیفیت مناسبی ندارند. تحقق این مسأله مهمترین اتفاقی است که در این دوره رخ داد و عملی شدن آن فقط با امکانات بخش خصوصی امکان‌پذیر بود.
در ادامه بلوری درباره جزییات برگزاری نهمین دوره ۱۰ روز با عکاسان ایران گفت: مراسم افتتاحیه روز جمعه ۲۹ اردیبهشت ماه، ساعت ۱۶ در سالن شهناز خانه هنرمندان ایران برگزار می‌شود و با توجه به اینکه مراسم اختتامیه نداریم، در روز افتتاحیه از ۴۰ برگزیده و شرکت‌کننده این رویداد که آثارشان به نمایش درمی‌آید، تقدیر می‌شود. همچنین تقدیر و یادبود یحیی دهقانپور بخشی از این برنامه است و یادی خواهیم کرد از عزیزان عکاسی که از دوره هشتم تا به حال بر اثر کرونا یا اتفاقات دیگر از بین ما رفته‌اند. با توجه به تعطیلی روز‌های شنبه خانه هنرمندان، در سایر روزها نگارخانه‌ها از ساعت ۱۵ تا ۲۱ میزبان علاقه‌مندان هستند. همچنین هر روز ساعت ۱۸ یک نشست تخصصی برگزار خواهیم کرد که برنامه آن‌ها را کارگروه جوانان با توجه به مسائل روز جامعه عکاسی انتخاب کرده است و موضوعاتی از جمله عکاسی در مناسبات اجتماعی، عکاسی و هوش مصنوعی، عکاسی زنان ایران و… را شامل می‌شود. علاوه بر این جلسات بررسی و نقد آثار نمایش داده شده در این رویداد نیز برگزار خواهد شد.
پس از آن منوچهرزاده با بیان اینکه آثار حدود ۳۰۰ نفر برای حضور در این رویداد بررسی شده بود، گفت: ۴۰ پروژه‌‌ای که در نهایت انتخاب شد انواع مختلف دارد و به شکل‌هایی مانند فتوبوک، ویدئو آرت، چیدمان و… به نمایش در می‌آیند. در واقع در این آثار عکاسی به عنوان یک مدیوم قدرتمند استفاده شده است و آنچه در این پروژه‌ها دیده می‌شود صرفا عکاسی نیست. این رویکردی است که تمام دنیا به سمت آن می‌رود و در دوره هشتم نیز تا حدودی به آن توجه شده بود، اما در این دوره بیشتر به آن توجه شد. این رویداد در غیاب دوسالانه عکاسی که فرصتی برای شکل‌گیری نسل‌های عکاسان و گفتگو و تبادل نظر میان آن‌ها بود، فرصتی برای عکاسان فراهم می‌کند تا به بحث و بررسی درباره عکاسی امروز بپردازند.
در ادامه زانیار بلوری با بیان اینکه عده‌ای این سوال را مطرح می‌کنند که چرا این رویداد به شکل فراخوانی برگزار نشده است، گفت: امروزه رویکرد کیوریتوریال در همه دوسالانه‌ها و رویدادهای معتبر جهان وجود دارد و هدف آنها این است که از حالت رقابتی خارج شوند. بنابراین از کیوریتورها دعوت می‌شود تا هنرمندانی را که می‌شناسند و از فرایند کار آن‌ها آگاه هستند دعوت کنند. این مسأله می‌تواند ایراداتی هم داشته باشد اما امتیازات بیشتری دارد. در حالت مسابقه ممکن است خیلی از هنرمندان شرکت نکنند و روند کاری افراد نیز مشخص نیست. افراد با یک عکس در مسابقه شرکت می‌کنند و ممکن است جایزه هم به دست بیاورند اما در رویکرد کیوریتوری روند فعالیت عکاس در طول سالها مورد توجه قرار می‌گیرد و بنابراین انتخاب نهایی بهتر و با کیفیت‌تر خواهد بود. در این رویکرد به جای تک عکس، پروژه‎های ‌ایده محور مورد توجه قرار می‌گیرند.
رئیس هیئت مدیره انجمن عکاسان ایران نیز در ادامه گفت: هر مسیری که در پیش گرفته شود انتقاداتی به آن وجود دارد. این که یک رویداد هنری فرصتی یکسان برای همه هنرمندان از طیف‌ها و گروه‌ها و سنین مختلف ایجاد کند، اتفاقی است که در دهه هفتاد شکل گرفت و عادتی در بین هنرمندان ایجاد کرد. شاید این رویکرد در آن زمان جواب می‌داد اما الان پاسخگوی نیازهای جامعه هنری نیست و ما نمی‌توانیم شرایطی فراهم کنیم که یک رویداد برای همه هنرمندان فرصت یکسانی ایجاد کند. به همین دلیل ممکن است این رویداد مورد اعتراض عده‌ای قرار گیرد.

شاهرودی ادامه داد: ما نمی‌توانیم با نگاه قدیمی به رویداد‌های هنری نگاه کنیم و باید با معیار‌های پذیرفته‌شده جهانی پیش برویم. امروزه فضای مجازی فرصتی ایجاد کرده که اطلاعات در کوتاه‌ترین زمان ممکن منتقل می‌شود. هوش‌مصنوعی مفهوم واقعیت را در عکاسی عوض می‌کند. پس ما چگونه می‌توانیم خودمان را در شرایطی نگه داریم که مربوط به سی سال قبل است؟ باید با زمان جلو رفت و از انتقاد‌ها نترسید تا شرایطی برای پیشرفت نسل آینده فراهم شود.

بلوری هم در ارتباط با این موضوع گفت: با توجه به انتقاداتی که ممکن است به نحوه برگزاری نهمین دوره ۱۰ روز با عکاسان وجود داشته باشد سه جلسه نقد و بررسی را به این مسأله اختصاص دادیم. یک جلسه به نقد و بررسی نهمین دوره ۱۰ روز با عکاسان اختصاص دارد، یک جلسه ویژه نقد و بررسی عملکرد انجمن عکاسان ایران است و یک جلسه با شورای داوری ۱۰ روز با عکاسان خواهیم داشت تا به سمت گفتگوی جمعی برویم و افراد منتقد بتوانند نظرات خود را مطرح کنند.

در پایان منوچهرزاده با تاکید بر اهمیت حضور جوانان در این رویداد گفت: هر اتفاقی که در ۱۰ روز با عکاسان افتاده است با تأیید هیئت مدیره انجمن عکاسان ایران بوده است. کارگروه جوانان قلب تپنده این دوره بود و در تصمیم‌گیری‌های کلان نقش داشت. ما باید جوان‌ها را برای مدیریت کردن و تأثیرگذار بودن آماده کنیم، زیرا آن‌ها نسل آینده هستند که مسیر این هنر را در کشور ما مشخص می‌کنند. وظیفه انجمن عکاسان و همه نهاد‌ها این است که به این افراد توجه کنند و با توجه به توسعه‌ای که در فضای آکادمیک به وجود آمده است باید پلی به این مراکز بزنیم تا بتوانیم فعالیت‌های بیشتری انجام دهیم‌. امیدوارم در دوره‌های بعدی ۱۰ روز با عکاسان ایران حضور و تأثیرگذاری این جوان‌ها بیشتر شود و خواهش من از تمام جریان‌های عکاسی این است که فرصت بیشتری برای این نسل که در حال قدرت گرفتن است ایجاد کنند.