تشییع پیکر مردی که آموزش هنر مدیون اوست

به گزارش روزنه هنر، محمدمهدی هراتی، استاد هنرهای سنتی و صنایع دستی در سن ۸۱ سالگی درگذشت.

مراسم تشییع پیکر این هنرمند فقید صبح امروز یکشنبه (هفت خرداد ماه) از فرهنگستان هنر به سمت قطعه هنرمندان بهشت زهرا(س) برگزار شد.

محمدمهدی هراتی در زمان حیات عضو گروه تخصصی هنرهای سنّتی و صنایع‌دستی فرهنگستان هنر بود و مراسم بزرگداشت او زمستان سال گذشته برگزار شد.

در مراسم تشییع پیکر این هنرمند، اعضای خانواده، نزدیکان، جمعی از چهره‌های فرهنگی هنری، دوستان و شاگردان او حضور داشتند.

بهمن نامورمطلق (رئیس فرهنگستان هنر)، محمدحسین رجبی (رئیس بنیاد ایران‌شناسی)، محمدعلی رجبی‌دوانی (عضو پیوسته فرهنگستان هنر)، حسن بلخاری، سیدعبدالمجید شریف‌زاده، کاوه خورابه، محمدحسین حلیمی، حسین یاوری، خشایار قاضی‌زاده، غلام‌رضا راه‌پیما، محمدرضا محمودی، راضیه یاسینی، محمدعلی کشاورز، حسین عصمتی، محمد معمارزاده و جمعی از مدیران فرهنگستان هنر، همچون علیرضا اسماعیلی (دبیر)، منیژه کنگرانی (معاون پژوهشی)، علی تقوی (رئیس پژوهشکده هنر)، عبدالرحیم فیروززاده (مدیر حوزه ریاست)، بهنام زنگی (سرپرست مؤسسه صبا)، احمد صدری (سرپرست مؤسسه متن)، ناهید عبدی (عضو هیئت‌علمی)، مهدی مکی‌نژاد (عضو هیئت‌علمی) از جمله حاضران در این مراسم بودند.

آمد، عاشقی کرد، رفت

رئیس فرهنگستان هنر ایران‌دوستی را ویژگی بارز محمدمهدی هراتی دانست و گفت: این استاد فقید چندرشته‌ای بود. محدودیت‌های مصنوعی و صورت‌بندی‌شده آموزش‌های مدرن را قبول نداشت و همچون حکمای قدیم در تمامی رشته‌های هنری فعالیت می‌کرد و تخصص داشت.

نامورمطلق ادامه داد: زنده‌یاد هراتی هنرمند، هنرپژوه، نسخه‌شناس، قرآن‌شناس، احیاگر کاغذ و احیاگر مرکّب و دوات بود و هر جایی که می‌دید هنری رو به افول می‌گذارد، در آن حوزه قدم می‌گذاشت و سعی می‌کرد آن را احیا کند. هنرهای سنتی را با تعریف و نوآوری و احیاگری آنها بازسازی و بازتولید می‌کرد و نمی‌گذاشت میراث چندهزارساله از بین برود.

عضو پیوسته فرهنگستان هنر ایران‌دوستی را از دیگر ویژگی‌های زنده‌یاد هراتی عنوان کرد و افزود: این استاد فقید به ایران بسیار علاقه داشت. با اینکه خودش را وقف ایران کرده بود، باز هم همواره خود را به این آب و خاک مدیون می‌دانست و وقتی درباره هویت هنری هنرهای سنتی ایران صحبت می‌شد، با غیرت و تعصبی مثال‌زدنی از آن دفاع می‌کرد و اگر احساس می‌کرد در جایی به آن لطمه وارد می‌شود و هویت ایرانی در خطر است یا کشور دیگری می‌خواهد آن را مصادره کند، برآشفته می‌شد.

رئیس فرهنگستان هنر ادامه داد: او عاشقانه کار می‌کرد. بزرگ‌ترین و سهمگین‌ترین نیرو نیروی عشق است که منجر به فداکاری می‌شود و باعث می‌شود که انسان از خود بگذرد. اگر بخواهم زندگی زنده‌یاد هراتی را خلاصه کنم، باید بگویم که آمد، عاشقی کرد و رفت.

برجسته‌ترین یادگارش تالیف کتب درسی هنر است

محمدعلی رجبی، رئیس گروه تخصصی هنرهای سنتی و صنایع‌دستی فرهنگستان هنر، سخنران بعدی این مراسم بود که ضمن تسلیت به خانواده هراتی و جامعه هنری گفت: ما امروز عزادار درگذشت یکی از انسان‌های بسیار عزیز و خدوم به فرهنگ و هنر اسلامی ایرانی هستیم. مرحوم هراتی از بزرگان هنرمندی بود که نتایج زندگی‌اش در طول تاریخ فرهنگ و هنر ایران ثبت شده است. کار این استاد فقید در نظام آموزشی، تألیف کتب درسی و آموزش هنر برجسته است. استاد هراتی، ضمن احیای فرهنگ و هنر کشور، بر آموزش سنتی تأکید می‌کرد و در کتاب‌های درسی نیز بر آشنایی با هنرهای اصیل ایرانی تاکید شده بود.

رجبی ادامه داد: استاد هراتی آموزه‌های خود را از پدر نقاش و عارف خود گرفته بود و با شناخت عرفانی درس‌هایی به فرزندشان داد و ضمن آموزش روش‌های هنری، آداب معرفتی را نیز به آنها آموزش داد و نتیجه این آموزشْ استاد هراتی شد. او نیز این سنت را در خانواده خود ادامه داد. فرزندان استاد هراتی هم اهل هنر و معرفت و حکمت‌اند.

این عضو پیوسته فرهنگستان هنر گفت: زنده‌یاد هراتی هر موضوعی را که در آثار و کتاب‌هایش مطرح می‌کرد خودش آنها را تجربه می‌کرد. فرهنگستان کسی را از دست داد که آیینه فرهنگ و هنر ما بود. امیدواریم بتوانیم آثار استاد هراتی و خانواده‌اش را در قالب مجموعه‌ای در فرهنگستان هنر گردآوری و منتشر کنیم و زمینه تحقیق و پژوهش در این آثار را برای آیندگان فراهم آوریم.

بیش از ۶۰ جلد کتاب درباره آموزش هنر نوشته است

حسین یاوری، عضو گروه تخصصی هنرهای سنتی و صنایع‌دستی فرهنگستان هنر، نیز در این مراسم بیان کرد: او از خادمان قرآن کریم بود. زنده‌یاد هراتی یک معلم به مفهوم وسیع کلمه بود. این استاد فقید سهم بسزایی در تربیت معلمان هنر در وزارت آموزش و پرورش داشت. زنده‌یاد هراتی بیش از ۶۰ جلد کتاب درباره آموزش هنر نوشته است که بسیار ارزشمندند.

یاوری ادامه داد: زنده‌یاد هراتی هنر لایه‌چینی را احیا کرد. هنرهای سنتی را بسیار شایسته از پدر آموخته بود و آموخته‌ها را به هنرجویان و علاقه‌مندان منتقل می‌کرد. به زیور علم و دانش آراسته بود. گروه‌ هنرهای سنتی فرهنگستان هنر استادان و چهره‌های برجسته‌ای را در سال‌های اخیر از دست داده است و شگفتم ادامه این راهِ سنگلاخ هنرهای سنتی با نبودِ این استادان چگونه طی خواهد شد.

زنده‌یاد هراتی تعصب عاشقانه و آگاهانه‌ای به هنرهای سنتی داشت

عبدالمجید شریف‌زاده، رئیس پژوهشکده هنرهای سنتی وزارت میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، نیز بیان کرد: زنده‌یاد هراتی تعصب عاشقانه و آگاهانه‌ای به هنرهای سنتی داشت و تا پایان عمر همچنان در حوزه پژوهش و آگاهی‌بخشی و آموزش فعالیت می‌کرد. در پایه‌گذاری دانشگاه سوره همکاری داشت و در این دانشگاه کوشید که جریان استادشاگردی را در آموزش هنر احیا کند. نقش استاد هراتی در تألیف کتاب‌های درسی هنر و احیای هنر لایه‌چینی بسیار چشمگیر است.

در این مراسم، داماد زنده‌یاد هراتی نیز، ضمن قدردانی از استادانی که در تشییع پیکر استاد حضور پیدا کرده‌اند، گفت: امید داریم کارهای ناتمام ایشان را به پایان برسانیم.

پس از قرائت فاتحه و نماز، پیکر زنده‌یاد محمدمهدی هراتی در رواق هنر تشییع شد و سپس برای تدفین به قطعه هنرمندان بهشت‌زهرا منتقل و در کنار عباس سرمدی به خاک سپرده شد.

منبع: ایسنا