جیمز دین؛ شورشی ناکام

«آهسته برانید، جانی که نجات می‌دهید شاید جان من باشد»، این جمله هشدارآمیز مربوط به آگهی ایمنی جاده‌ها و گوینده آن جیمز دین است که چند ماه بعد قربانی «جنون سرعت» شد!

روزنه هنر، امید غیاثوند نوشت: مارلون براندو و جیمز دین دو پدیده هالیوود در دهه پنجاه میلادی بودند که هر کدام، تاثیری دنباله دار و متفاوت بر سینما و بازیگری گذاشتند.

چهار سال پس از درخشش مارلون براندو در «اتوبوسی به نام هوس»، ستاره بخت جیمز دین نیز با بازی در «شرق بهشت» طلوع کرد.

جیمز دین ۱۸ ساله بود که برای تحصیل در رشته تئاتر وارد دانشگاه «یوسی‌ال‌ای» شد. چهره فتوژنیک، مسیر او را برای حضور در مقابل دوربین فراهم ساخت و نخستین تجربه بازیگری‌ وی در آگهی پپسی رقم خورد. پس از حضور در یک نمایش تلویزیونی در فیلم «سرنیزه‌ها» نخستین نقش سینمایی خود را با ادای یک خط دیالوگ‌ که حین تدوین حذف شد، ایفا می کند.

اکتورز استودیو، مقصد بعدی جیمز دین برای فراگیری بازیگری بود و خروج وی از این معبد مقدس بازیگران، پس از ایفای چند نمایش در برادوی، در سال ۱۹۵۴ نخستین تجربه بازی در نقش اول در یک اثر بلند سینمایی بود چنانکه نیویورک تایمز تیتر زد: ستاره بی‌بند و بارها برای بازی در «شرق بهشت» الیا کازان قرارداد امضا کرد.

پس از حضور در «شرق بهشت»، کمپانی برادران وارنر اعلام کرد که جیمز دین در «شورش بی‌دلیل» به کارگردانی نیکلاس ری بازی می کند.

جیمر دین با ایفای نقش پیچیده جیم استارک در «شورش بی دلیل» ساخته نیکلاس ری، بار دیگر شخصیت جوان شورشی را به نمایش گذاشت. سپس «غول» ساخته جرج استیونز فرصت همکاری با الیزابت تایلور را برای او فراهم کرد.

چند روز بعد جیمز دین پس از برداشت آخرین سکانس «غول»، ۳۰ سپتامبر ۱۹۵۵ در ۲۴ سالگی، حین رانندگی با پورشه خود بر اثر تصادف کشته شد!

جیمز دین فرصت زیادی برای حضور در سینما نیافت اما توانست چهار بار نامزد جایزه اسکار شود و تنها بازیگری است که دو بار پس از مرگ نامزد جایزه اسکار شد و رتبه هفدمین بازیگر از میان صد بازیگر هالیوود از منظر انستیتو ملی آمریکا را دارد.

مارتین شین بازیگر قدیمی در مورد جیمز دین گفته: اگر مارلون براندو نحوه رفتار مردم را تغییر داد، جیمز دین شیوه زندگی مردم را تغییر داد.

جیمز دین گفته بود «اگر یک مرد بتواند بعد از مرگ زندگی کند، پس شاید مرد بزرگی بوده است»؛ این جمله بیش از همه درمورد او صادق است زیرا به رغم عمر کوتاه، کیفیت متمایز زندگی او، حوزه بازیگری و حتی مد را تحت تاثیر قرار داد و از این روست که تصاویر جیمز دین با ژست های مختلف همچنان روی جلد مجلات است.