«صبح اعدام»، فیلمی بد از گزارشی خوب
ساخت فیلم سینمایی بد در مورد شخصیت های مهم تاریخی نه تنها به محبوبیت آنها نمی افزاید.
روزنه هنر، امید غیاثوند نوشت: بلکه باور مردم نسبت به چنین شخصیت های را مخدوش می سازد.
حاج طیب رضایی از جمله شخصیت های تاریخ معاصر است که زندگی حماسه ای او سبب شهرت و محبوبیت وی شده است
حاج طیب رضایی از لوطیان تهران دهه ۳۰ و ۴۰ شمسی و طرفداران حکومت وقت بود اما در پی کودتای ۱۳۴۲ و آشنایی با امام خمینی(ره) مسیر خود را تغییر داد و در نهایت در سحرگاه ۱۱ آبان سال ۱۳۴۲ به همراه محمد اسماعیل رضایی تیر باران شد.
شخصیت حاج طیب رضایی و گردش ۳۶۰ درجه ای وی از فردی که خالکوبی رضا شاه بر بدن داشت به یکی از طرفداران امام خمینی(ره) و سر انجام شهادت در مسیری که انتخاب کرده بود، سبب شد لقب «حر انقلاب» را کسب کند و محبوبیت فراوانی بین دوستداران انقلاب اسلامی بیابد.
بهروز افخمی که پس از ساخت «روباه» ۱۳۹۲ بر روی صندلی کارگردانی نشسته اما بر موج های حاشیه دیده شده با دستمایه قرار دادن دو ساعت آخر از زندگی حاج طیب رضایی و محمد اسماعیل رضایی فیلم سینمایی «صبح اعدام» را راهی جشنواره فیلم فجر کرده است.
بهروز افخمی فیلم سیاه و سفید خود را با یک نریشن مرور مستندوار اتفاق تاریخ معاصر پس از جنگ جهانی دوم از بروز و ظهور پدیده الویس پریسلی و راک اند رول در امریکا تا راهیابی جان اف کندی به کاخ سفید و قدرت گیری تیمور بختیار رئیس ساواک و بازی خوردن او از جان اف کندی و در نهایت معامله محمدرضا پهلوی با وی بر سر ماندن در قدرت آغاز می شود.
سپس فیلم با صدای بازسازی شده خبرنگار کیهان و شخصی به نام کلیددار که از نزدیکان حاج طیب رضایی است و به شرح ماجرا می پردازد، ادامه می یابد
از افخمی که کارگردانی سریال خوبی مانند «کوچک جنگلی» را در کارنامه دارد و تصویری حماسی از میرزا کوچک خان ارائه داده، بعید بود که چنین فیلمی الکن از زندگی حاج طیب رضایی بسازد.
مهمترین ایراد فیلم نپرداختن به شخصیت حاج طیب رضایی است که افخمی تلاش کرده بدون ارائه فلاش بک تصویری، ماجراهای او را از زبان شاهدان دادگاه روایت کند.
تصویر حاج طیب رضایی در «صبح اعدام» محدود به حضور در چند سکانس و در مجموعه ۱۰ تا ۱۲ جمله کوتاه تعارفی با آبدارچی جوان و مامور زندان و نیز شوخی با محمد اسماعیل رضایی پیش از اعدام و پخش دو ترانه احساسی «پولک چشمک زن» و «شاه شمشاد قدان» خلاصه شده است.
به جای حاج طیب رضایی افخمی به محمد اسماعیل رضایی میدان داده و سکانس پلان طولانی حضور وی در اتاق سرهنگ قانع و نوشتن وصیت و شرح طلب ها و بدهی ها وی حوصله مخاطب را سر می برد.
همین سکانس پلان طولانی در دو بخش دیگر فیلم شامل حرکت از دفتر سرهنگ قانع داخل پادگان عشرت آباد تا رسیدن به محل تیرباران دیده می‌شود و برای مخاطب مشخص نیست که چرا باید این سکانس پلان ها بدون آنکه دارای محتوای خاصی باشد کش دار شده است.
در «صبح اعدام» مسعود شریف و ارسطو خوش رزم و داوود فتحعلی بیگی ایفای نقش می‌کند و به نظر می رسد افخمی در انتخاب بازیگران هم سختگیری نکرده و ایفای نقش طیب حاج رضایی را به مسعود شریف داده، بازیگر نه چندان مشهوری که رزومه تعریفی ندارد و به نظر می‌رسد همین شباهت مختصر مسعود شریف به حاج طیب رضایی هم برای فیلم «صبح اعدام» کفایت کند.
به هر روی «صبح اعدام» فیلمی نیست که انتظارات مخاطب را از زندگی شخصیتی چون حاج طیب رضایی برآورده سازد و توصیه این است که علاقه مندان حاج طیب رضایی به جای دیدن فیلم افخمی با مراجعه به آرشیو کیهان، گزارش خواندنی خبرنگار این نشریه را در مورد دو ساعت پایانی حاج طیب رضایی بخوانند.
زندگی حماسی حاج طیب رضایی اینقدر وسعت دارد که کشته روایت بهروز افخمی نشود؛ حاج طیب رضایی در «صبح اعدام» افخمی عبارت «فکراتو کردی» را در دو دیالوگ عنوان می کند و باید از افخمی پرسید برای ساخت این فیلم فکر کرده بود؟
«صبح اعدام» شاید در نظر داوران جشنواره فیلم فجر خوش نشیند و جایزه ای بگیرد اما مطمئنا در گیشه موفق نخواهد بود.
«صبح اعدام» قطعا از سال بعد همزمان با ۱۵ خرداد در کنداکتور شبکه های صدا و سیما قرار خواهد گرفت و مشروط به اینکه ترانه «یاد» مرحوم «ویگن» از تیتراژ آن حذف شود.
