فرش افغان را به جای فرش ایران می‌فروشند!
مدیرموزه ملی فرش ایران شرحی از رویدادهای به اجرا درآمده در هشت ماه گذشته و تحولات موزه فرش ایران ارایه کرد و گفت: مخالف نمایش جسد وار آثارم.
به گزارش روزنه هنر از ایسنا، نشست خبری محمدجواد اینانلو، مدیر موزه ملی فرش ایران عصر دوشنبه (۷ اسفند ماه) در موزه فرش ایران برگزار شد.
او با اشاره به برگزاری پنج رویداد طی هشت ماه گذشته از رویداد فرش طهران، عشایری، سه گانه‌های صفوی و … نام برد و افزود: در همین مدت نمایشگاه نوآوری و خلاقیت برگزار شد.
اینانلو گفت: در حاشیه پنج رویداد برگزار شده هشت مورد کارگاه‌های آموزشی و ورکشاپ نیز به اجرا درآمد و ۶۰۰ نفر به صورت فراگیر از کارگاه‌های آموزشی استفاده کردند.
او درباره ایجاد پیوند میان گذشته و آینده با برگزاری رویدادها سخن گفت و با اشاره به اینکه هر کدام از آثار به نمایش درآمده روایت و حرفی برای گفتن دارند تاکید کرد که مخالف نمایش جسدوار آثار است.
او ادامه داد: به صورت مستمر چهار عنوان رشته را در کلاس‌های آموزشی ارائه کردیم که شرکت‌کنندگان این دوره‌ها نسبت به سال گذشته افزایش داشتند؛ کلاس‌های آموزشی طی این هشت ماه ۶۸ شرکت‌کننده داشتند.
اینانلو سپس آماری از افزایش بازدید از موزه فرش ارایه کرد و گفت: سال گذشته موزه فرش ایران ۱۷ هزار و ۴۹۹ بازدیدکننده و در سال جدید و تا به امروز ۲۷هزار و ۵۳۷ بازدیدکننده داشته است.
او با تاکید بر محوریت کار موزه فرش ایران به شعار امسال آیکوم اشاره کرد و گفت: شعار امسال موزه در خدمت آموزش و پژوهش است که به این حوزه ورود کرده و در تلاشیم تا به‌روز باشیم.
پاسخی به نگرانی‌ها درباره تعویض فرش‌های مخزن موزه فرش
اینانلو درباره شیوه نگهداری و انتقال فرش‌ها به مخزن موزه نیز توضیحاتی ارایه کرد و با اشاره به نگرانی دوست‌داران قالی‌ها درباره تعویض فرش‌ها و نگهداری آنها در مخزن موزه گفت: مدت ها بود قالی هایی که در سالن اصلی به نمایش گذاشته شده بود تعویض نشده بودند؛ در این هشت ماه برنامه‌ای گذاشته شد و با توجه به برنامه‌های صورت گرفته مشخص شد که ۳۰ درصد فرش‌ها باید به‌روزرسانی شود؛ بر همین اساس فرش‌هایی که دچار خستگی شده بودند به مخزن منتقل شدند. ۳۰ درصد فرش‌ها که تاب‌آوری کمتری داشتند را به مخزن انتقال داده و فرش هایی را با موضوعیت مشابه جایگزین کردیم.
توضیحاتی درباره مرمت و بازسازی موره فرش
اینانلو درباره ایجاد تغییر و تعمیرات در موزه فرش نیز گفت: مشکل در زمینه روشنایی و نور داشتیم که برطرف شد و تغییراتی در پوشاندن تعمیراتی که از قبل انجام شده بود صورت گرفت. در بعضی مکان ها اصلاح نما انجام داده شد و مواردی که نمای بصری موزه را تحت تاثیر قرار می‌داد نیز مورد توجه قرار گرفت. سالن آمفی تئاتر نیز به صورت حرفه‌ای بازسازی شد.
او افزود: سقف حوض خانه بعد از سه دهه نظافت شد و تایل‌ها پایین آمده و شست و شو شدند.
مدیر موزه فرش ایران به همکاری پژوهشگاه برای مرمت آثاری همچون نعلین واقع در موزه فرش ایران نیز اشاره کرد و گفت: نعلینی که جلوی سازه داخل موزه بود مرمت شد و مرمت سایر موارد مانند قبله نما نیز از سوی پژوهشگاه تقبل شده است. بحث رسیدگی به فیلترهای تصفیه هوای موزه نیز در دستور کار قرار داده شده است.
مدیر موزه ملی فرش ایران: مخالف نمایش جَسدوار آثارم
اینانلو به هرس درختان نیز اشاره کرد و گفت: در تعامل با شهرداری منطقه ۶ بحث هرس درختان صورت داده شد؛ متاسفانه در این سال‌ها درخت بید مجنون که نمادی از موزه بود را از دست دادیم اما حالا که بحث واکاری گیاهان و هرس درختان مطرح شده رسیدگی بیشتری صورت خواهد گرفت.
اینانلو درباره انجام اقداماتی درباره حوض‌های موزه فرش گفت: مطالعات مرتبط با حوض‌های موزه به اتمام رسیده و قرار است اقدامات لازم از سوی زیباسازی شهرداری تهران با پیمانکاری که دارای درجه مرمت کاری است انجام شود و تا شهریور در دسترس قرار گیرد؛ حوض‌ها قرار است دقیقا به همان شکل سابق و پیش از تبدیل شدنشان به باغچه بازگردند.
او ادامه داد: درباره ایجاد تغییر در حوض‌های موزه فرش چند مشکل داریم و نمی‌دانیم اگر به آنها دست بزنیم چطور می‌شود بر همین است باید با ملاحظه با آنها رفتار کنیم. بخشی از لوله‌کشی زیر حوض‌ها سطحی است که لوله های چدنی باید خارج و جایگزین شود. قسمت پیچیده کار رسیدن از کف حوض تا لوله کشی‌هاست. برای انجام دادن این کار نیاز است کف حوض برداشته شود و بر همین اساس می‌توان گفت به نوعی با هندوانه در بسته مواجه هستیم. البته آمادگی اقدام سریع‌تر را داریم اما نمی‌خواهیم بازدید گردشگران نوروزی را تحت تاثیر قرار دهد.
مدیر موزه ملی فرش ایران: مخالف نمایش جَسدوار آثارم
مدیر موزه فرش ایران در پاسخ به تاکید خبرنگاران درباره نیاز فرش‌های موزه به روایت‌های داستانی و ارایه اطلاعات فرش‌ها به بازدیدکنندگان، ضمن تاکید بر موافقتش با این مسئله درباره اقدامات صورت گرفته در این زمینه، گفت: تفاهمنامه ۱۰ قسمتی با میراث آریا بستیم که قصه این آثار را داشته باشیم تا مخاطب بتواند از آن قصه و ماجرا استفاده کند.
او با اشاره به ظرفیت‌سازی رویدادها برای دسترسی به روایت فرش‌ها، گفت: نکته بعدی رویدادهای برگزار شده است. می‌دانیم که فرش تهران داریم اما هیچگاه نیامدیم ببینیم قصه فرش تهران چیست. به عنوان مثال قصه فرش پازیریک که دست راست ورودی موزه است را نمی‌دانستیم بعد از برگزاری رویداد متوجه شدیم بین زندانیان زندان قصر بافته شده است و به موزه آمده است. به این ترتیب از خروجی رویدادها به برگزاری کارگاه می‌رسیم و از کارگاه روایت را استخراج می‌کنیم.
او گفت: در حال تولید قصه‌های فرش به چهار زبان انگلیسی، فارسی، عربی و چینی هستیم. البته مشکلات اعتباری نیز همواره وجود داشته است.
اینانلو افزود: این داستان ها توضیحاتی عمومی را درباره فرش و قصه آن ارایه می دهد که حالا در حال تولید قصه ۱۰ اثر هستیم و راوی هر اثر نیز متفاوت است.
مدیر موزه فرش ایران گفت: رویداد تنها عاملی است که می‌تواند موجب جذب بازدیدکننده شود. ۱۰۱ اثر در موزه داریم، این تغییرات و اتفاقات جدید است که جذب مخاطب می‌کند؛ البته بیش از ۲۰۰۰ اثر در مخزن است.
بسیاری نمی‌دانند موزه فرش کجاست!
او گفت: باعث ناراحتی من است که بسیاری موزه فرش ایران را نمی‌شناسند. هدف مهم خود من این است که وقتی می‌گویند موزه فرش کسی نپرسد، موزه فرش کجاست؟!
او درباره فرش‌های سعدآباد نیز گفت: درباره فرش‌های سعدآباد برخی از من سوال می‌پرسند اما توضیح من این است که اساسا این موضوع، ارتباطی به موزه فرش نداشته است.
اینانلو در پاسخ به سوالی درباره مرمت مخزن نیز گفت: مرمت مخزن سخت و اساسی نیست؛ بعضی قطعات مورد استفاده در مخزن باید از کوچک پارچه به بزرگ پارچه تبدیل شود. موضوع تجهیزات مخزن نیز مطرح است که قابلیت افزایش دادن را دارد اما به نیروی انسانی نیاز دارد.
به گفته او مخزن موزه فرش ایران به لحاظ رطوبت، دما و عناصر آسیب‌زا مشکلی ندارد.
اینانلو اظهار کرد: دوربین‌ها نیز همه در دسترس است و مشکل دوربین مداربسته نداریم.
او با اشاره به نورپردازی صورت گرفته در محدوده موزه فرش گفت: بحث نورپردازی محیطی نیز از دغدغه‌های من بود که حالا صورت گرفته است. البته ما چیزی را دست نزدیم و تغییر ندادیم؛ همان چراغ‌های استوانه‌ای را تبدیل به نورپردازی حرفه‌ای کرده‌ایم.
ترمیم راه ارتباطی بین موزه فرش و موزه هنرهای معاصر
او درباره موضوع مطرح شده درباره تغییر مکان بازارچه لاله نیز گفت: من در این رابطه سه جلسه را شرکت کردم. دو جلسه با شهردار داشتیم و یک جلسه من و شهردار با مدیر موزه هنرهای معاصر داشتیم. مسئله بازارچه لاله کلافی سردرگم است و در نهایت خروجی جلسه شورای تأمین بود.
او با اشاره به اینکه محیط موزه هنرهای معاصر و موزه فرش ایران در نقشه اولیه یک مجموعه بودند، ادامه داد: ما در حال تدوین طرح گردشگری هستیم که با رینگ گردشگری داخل را به همدیگر مرتبط کنیم و از ابتدا هم این دو مکان به هم راه داشته است اما به دلایلی در مقاطع مختلف بسته شده است.
او درباره ارایه آفرهای نوروزی نیز گفت: من با شهرداری تفاهمنامه بستم و برای ۲۰۰ هزار نفر برای پک‌های نوروزی آفر ارایه دادم.
اینانلو در پاسخ به پرسشی درباره تبلیغات برای موزه فرش ایران در محدوده هتل لاله و سایر محدوده‌ها نیز گفت: با هدف توسعه گردشگری، سر هتل لاله تبلیغی انجام نشده است که گله از این مساله به حق است و باید انجام شود. البته در مجموع تاکنون پنج تابلوی پرچمی را به توافق رسیدیم که با لوگو و راهنما نصب شود.
او در پاسخ به سوال دیگری درباره در نظر گرفتن حفاظ برای فرش‌های موزه نیز گفت: ساختار شکلی نمایش فرش در موزه فرش همان ساختار ابتدایی است که از بدو تأسیس بوده است. پایین یک حائل ۶۰ سانتی قرار گرفته است که یعنی اگر بایستید نمی توانید به فرش نزدیک شوید. فرش‌های داخل حوضچه که همه «دیوایدر» قرمزرنگ دارد. اما می‌طلبند تعداد نیروهای یگان حفاظت ما افزایش پیدا کند تا اینکه پوشش بیشتری را داشته باشد. تایم‌های بازدید شلوغ البته قابل کنترل است وقتی گروهی برای بازدید می‌آیند حتما راهنمای موزه همراهی‌شان می‌کند.
به گفته اینانلو اقدامات صورت گرفته در موزه فرش ایران، به واسطه بودجه خارج از نوبت سید عزت الله ضرغامی ـ وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ انجام شده است.
او درباره توافق با شهرداری نیز گفت: پروژه‌ای را تعریف کردیم که نرده کشیده می‌شود و حوض می‌آید داخل حصار؛ همه با توافق شهرداری بوده و مابه‌ازایی ندارد.
وضعیت جانمایی المان‌های شهری در موزه فرش
مدیر موزه فرش ایران در پاسخ به سوالاتی درباره جانمایی مواردی همچون پست برق، المان شهدای گمنام و … در این مکان نیز تاکید کرد: شهدا روی سر ما جا دارند اما جانمایی آن حریم امنی را برای بزهکاران ایجاد کرده است. آتش روشن می‌کنند و …؛ در جلسه با معاون زیباسازی منطقه قرار بر مکاتبه شد که به این موارد رسیدگی شود.
او درباره کنده‌کاری مترو در جوار موزه فرش ایران نیز گفت: آنجا حفره هواکش ایستگاهی است که در ضلع شمال چهارراه قرار گرفته است اما مشکلی برای موزه ایجاد نمی‌کند. استفاده از حریم پیاده‌رو هیچ ارتباطی به توافق با شهرداری برای کنده‌کاری مترو ندارد. الان شرکت ساخت مترو است و بهره‌بردار مترو کس دیگری است. اینکه بگوییم اجازه دادیم هواکش را نصب کنند در ازای آن پیاده‌رو را به ما دادند غلط است.
اینانلو سپس اعلام کرد: در نوروز نیز نمایشگاه فرش‌های قاجار را داریم.
فرش‌های افغانستان به‌جای فرش ایرانی به فروش می‌رود
در ادامه این نشست خبرنگاران به همراه عباس عرسین (از فعالان حوزه فرش) و اینانلو (مدیر موزه فرش ایران) به بازدید پرداختند.
طی این بازدید عرسین با اشاره به فرش عثمانیِ به نمایش درآمده در نمایشگاه فعلی موزه گفت: این قدیمی‌ترین فرش این مجموعه است.
او به رفتن مرمت‌کاران فرش‌ها به کشورهای همسایه اشاره کرد و گفت: مرمت فرش در ایران خشکانده شده است و بسیاری از ایران رفتند و برگرداندن آنها کار راحتی نیست. موافقت نکردن با بازگشت فرش‌های صادرشده موجب این مسئله است.
عباس عرسین، که ۱۶۰ تخته فرش از عثمانی تا قاجار را به همراه تعدادی فرش مدرن به منظور معرفی نوآوری و خلاقیت در تکنیک بافت در موزه فرش تهران به نمایش گذاشته است، درباره معضل قاچاق فرش به ایران، گفت: متاسفانه فرش‌های افغانستان به صورت قاچاق وارد ایران می‌شود و به‌جای فرش ایرانی به فروش می‌رود، فرش‌هایی که کیفیت پایینی دارند و نام فرش ایرانی را خراب کرده‌اند، فقط به این دلیل که فرش ایران چون از دیزاین و طراحی عقب مانده و دیر وارد این حوزه شده است، برای همین قالی‌های دِمُده به ایران برمی‌گردد. بعضی از این فرش‌ها هم از نوع ماشینی و هندی هستند که به نام فرش ایرانی به فروش می‌روند.
در این مجموعه که تا روز جمعه در موزه فرش برپا است، فرش‌هایی از دوره عثمانی‌ها تا معاصر به نمایش گذاشته شده است، فرش‌هایی با نقش‌هایی متفاوت که در بازارهای غرب پرطرفدار بوده است. تک نسخه‌ای از قالی ابریشم تهران، عروس‌بافتی با ۱۴۰ سال قدمت، فرش‌هایی با نقش شاهان صفوی که برخی از آنها از کلکسیونردارها در آمریکا خریده و به ایران بازگردانده شده است، این مجموعه را تشکیل می‌دهد. برخی از این فرش‌ها در تهران، تبریز، کاشان، آذربایجان شرقی و کرمان بافته شده است.
